Μαρτυρία και γράμμα
Στέλιος Ράμφος
Απόλογος για τον Μαρξ και λόγος για τον Καστοριάδη
(. . .) Η φιλοσοφία κινδυνεύει ακριβώς από την ρευστότητα των συμβεβηκότων, όταν τα αντιμετωπίζει ως δεδομένα ουσιαστικά. Εξ ου και επιλέγει τον αφηρημένο λόγο, προκειμένου να βαδίσει ανενόχλητα. Η ανάμιξη με τα περιστατικά και τα συμπαρομαρτυρούντα κάνει μία συνεπή σκέψη να φαίνεται ή και να γίνεται ασυνεπής. Ο φιλοσοφικός λόγος είναι μια πάλη με το χρόνο και το χώρο, που σχετικοποιούν την αλήθεια. Πρέπει να μην υποκύψει στη φθορά του σχετικού, οπότε προτιμά να διακυβεύεται η ουσία. Γι’ αυτό και του μένει μόνο η ποίηση της ενοράσεως, η συμφωνία των ιδεών ως μέσον συγκινήσεως. Δεν είναι ψυχρό κατασκεύασμα, ούτε ψυχρός ο κατασκευαστής. (. . .)
€ 18.17 € 14.54
- Επιπρόσθετες Πληροφορίες
- Αξιολογήσεις (0)
| Weight | 0.60 kg |
|---|---|
| Dimensions | 17 x 24 cm |
| Συγγραφέας | Στέλιος Ράμφος |
| Σελίδες | 244 |
| isbn13 | 978-960-527-240-1 |
| isbn | 960-527-240-7 |
Be the first to review “Μαρτυρία και γράμμα”
You may also like…
Ο καημός του ενός (6η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Κεφάλαια της ψυχικής ιστορίας των Ελλήνων
Στο σκεπτικό μου προϋποθέτω σιωπηρώς ότι η κοινωνία μας διέρχεται οξεία κρίση ταυτότητος. Ο κοινός αυτός τόπος σημαίνει περαιτέρω ότι τα μέλη της δεν έχουν δική τους απάντηση στο ερώτημα «ποιος είμαι» ούτε στο ερώτημα τι είναι τούτο το ποιος», εις τρόπον ώστε να νιώθουν συχνά ξένοι στον ίδιο τον τόπο τους. Θεωρώ κρίσιμο για την κατανόηση του φαινομένου ότι στερούνται απαντήσεως ελλείψει ανεπτυγμένης εσωτερικότητος και τρόπου αυτογνωσίας. Ο Έλλην έχει ανάγκη από στερεότυπα για να καθρεφτίζεται εκεί ο εαυτός του και να λαμβάνει εξ αντανακλάσεως την εικόνα του. Αναζητεί, επομένως, στο είδωλο της ταυτότητος ένα μέσον αποκλεισμού του διαφορετικού. Με τη λογική των τυπικών δεδομένων της ταυτότητος, η ετερότης θέτει υπό αμφισβήτηση την εικόνα περί μοναδικότητος του εθνικού μας εαυτού και γίνεται έτσι επίφοβη.
Time Out. Η ελληνική αίσθηση του χρόνου (13η Έκδοση)
Ράμφος Στέλιος
Η ελληνική αίσθηση του χρόνου
Πολιτικές ηγεσίες και πολίτες δεν μπορεί να παίζουν με τη φωτιά,
γιατί, ως γνωστόν, υπάρχουν φωτιές που σβήνουν με νερό,
υπάρχουν όμως και φωτιές που σβήνουνε με αίμα!
Πολιτική από στόμα σε στόμα (9η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Με την «Πολιτική από στόμα σε στόμα» ο Στέλιος Ράμφος αναζητεί τις πνευματικές προϋποθέσεις μιας πολιτικής η οποία δεν θα αφήνει τους ανθρώπους υπαρξιακά ακάλυπτους και θα τους ωθεί να μετέχουν υπεύθυνα.
– Να αφήσουμε την σφαίρα της κοινής γνώμης εάν μας ενδιαφέρει η αλήθεια.
– Δεν γίνεται να θρηνείς ούτε να χαίρεσαι προτού να καταλάβεις τι συνέβη.
– Είμαστε λαός που αρπάζεται με το παραμικρό και τα καταπίνει όλα. Όλα!
– Ανάταξη και ελπίδα δεν θα φέρει τόσο η «ανάπτυξη» όσο η υπέρβαση του αρνητικού μας εαυτού.
– Είμαστε υπεύθυνοι για τον τρόπο και όχι για το τέλος.
– Άλλο να στηρίζεις τους αδυνάτους και άλλο να βασίζεσαι επάνω τους.
– Λέμε εύκολα: «Δεν βλέπω φως».Η απάντηση είναι: «Να το φτιάξεις!»…
– Οι ιδεολογίες τελείωσαν. Ζήτω οι ιδέες!
Το μυστικό του Ιησού (5η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Αυτό το βιβλίο γράφτηκε εντός παρενθέσεως. Καθώς προχωρούσα στον δεύτερο τόμο της Μεταφυσικής του κάλλους σχολιάζοντας τους νηπτικούς Πατέρες, συνειδητοποίησα ότι μιλούσα για ένα χριστιανισμό μετά τον τέταρτο αιώνα, στου οποίου το δόγμα έβαζαν την σφραγίδα τους η στωική και η νεοπλατωνική κυρίως σκέψη. Μπορεί ο χριστιανισμός αυτός να αντιμετώπιζε εχθρικά την ελληνική φιλοσοφία, αλλά υιοθετούσε κρίσιμα διανοητικά της εργαλεία, όπως η διάκριση αισθητού-νοητού, και γλιστρούσε με τον τρόπο του στην σωτηριολογία της. Επέμενα δηλαδή στις εξελίξεις και προσπερνούσα το εναρκτήριο γεγονός, σαν να επρόκειτο για ταυτόσημα πράγματα. Δημιουργιόταν έτσι ένα κενό, το οποίο επιχειρώ τώρα να καλύψω με το «Μυστικό του Ιησού», ώστε τα φιλοκαλικά μελετήματα που θα ακολουθήσουν να τοποθετούνται στον δικό τους ιστορικό ορίζοντα και την στατική αποτύπωση να διαδεχθεί η ερμηνευτική δυναμική…
Το αδιανόητο τίποτα (5η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Φιλοκαλικά ριζώματα του νεοελληνικού μηδενισμού.
Δοκίμιο φιλοσοφικής ανθρωπολογίας.
«Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών» είναι η φημισμένη ανθολογία ασκητικών κειμένων, που οργώνει αμέσως ή εμμέσως της συνειδήσεως των ορθοδόξων χριστιανών τους τελευταίους δύο και πλέον αιώνες. Δεν είναι έργο με αναφορά το παρελθόν. Μέσα από τις σελίδες της ενάγει ο δρόμος για να κατανοήσουμε δυσνόητα χαρακτηριστικά του συλλογικού μας προσώπου μαζί με καθοριστικές ιδέες και αξίες μας. Μας δίνει την δυνατότητα να θεμελιώσουμε επιστημονικά μια νεοελληνική ανθρωπολογία, που οδυνηρά μας λείπει, δημιουργώντας μόνιμη κρίση πολιτισμού. Μέσα από «Το Αδιανόητο Τίποτα» ο Στέλιος Ράμφος ερμηνεύει τα αντιπροσωπευτικότερα κείμενα της Φιλοκαλίας και τα συνδέει με μεγάλα προβλήματα του σύγχρονου πολιτισμού.
Η λογική της παράνοιας (26η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Ασ’ τους άλλους. Εσύ ο ίδιος, που ευθύνεσαι; Τί προσάπτεις στον εαυτό σου;
Από εκεί θα βρεθούν τα υπόλοιπα. Όσο αυτό δεν γίνεται, η κρίση θα παρατείνεται,
το σάπισμα θα βαθαίνει και τα φαινόμενα της ανομίας θα γίνονται πιο άγρια.
Ψυχή έχουμε· δεν έχουμε κατανόηση του εαυτού μας.
Άλλο να είσαι έξυπνος και άλλο να κατανοείς. Η κατανόηση είναι ένας βαθμός πάνω
από την εξυπνάδα και την γνώση· είναι μια ευαισθησία βαθύτερη,
η οποία έχει να κάνει με το κατά πόσο βγαίνουμε από τον εαυτό μας.
Παριστάνουμε ή νομίζουμε ότι είμαστε πολύ κοινωνικοί, ενώ στο βάθος
έχουμε ένα συναισθηματικό εγωκεντρισμό που μας οδηγεί σε ναυάγια και καταθλίψεις.
Ενδιαφέρει αυτή την ώρα της κρίσεως να κοιταχθούμε απ’ έξω.
Τι σημαίνει «απ’ έξω»; Σημαίνει αντί να παίρνουμε θέσεις, να κατανοούμε.
Έτσι και στον εαυτό μας θα μένουμε και θα ισορροπούμε.
Αντίθετα εμείς καθρεφτιζόμαστε στις επιθυμίες μας, δηλαδή δεν κοιταζόμαστε πουθενά.
Υπάρχει περίπτωση να βρεθούμε;
Στάσου! Τί θες να πεις;
James E. Ryan
Και άλλες ερωτήσεις ζωτικής σημασίας
Είτε είμαστε στην αίθουσα συμβουλίων είτε στην τάξη, δαπανάμε πάρα πολύ χρόνο και ενέργεια ψάχνοντας για την σωστή απάντηση. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι οι ερωτήσεις είναι εξίσου σημαντικές με τις απαντήσεις, αν όχι περισσότερο. Για παράδειγμα, αν κάνεις την λάθος ερώτηση, εγγυημένα θα πάρεις την λάθος απάντηση. Μια καλή ερώτηση, αφετέρου, εμπνέει μια καλή απάντηση και, στην πορεία, προκαλεί βαθύτερη κατανόηση και ανθρώπινες σχέσεις με μεγαλύτερο νόημα. Για να θέσουμε ένα καλό ερώτημα, απαιτείται να πάμε παραπέρα από ότι νομίζουμε πως ξέρουμε για ένα θέμα ή ένα πρόσωπο εξερευνώντας το δύσκολο και το άγνωστο, το αμήχανο, ακόμη και το δυσάρεστο.
Στο βιβλίο του ο Jim Ryan υμνεί την τέχνη των καλών ερωτήσεων –και απαντήσεων. Πέντε ερωτήσεις συγκεκριμένα: Τί πράγμα; Αναρωτιέμαι… Θα μπορούσαμε τουλάχιστον; Πώς μπορώ να βοηθήσω; και Τί έχει πραγματικά σημασία; Χρησιμοποιώντας παραδείγματα από την πολιτική, την ιστορία, την δημόσια κουλτούρα και τα κοινωνικά κινήματα, και από την προσωπική του ζωή επίσης, ο Ryan δείχνει πως αυτές οι γενικές ερωτήσεις γεννούν την κατανόηση, αφυπνίζουν την περιέργεια, μυούν στην πρόοδο, δυναμώνουν τις σχέσεις και τραβούν την προσοχή μας στα σημαντικά της ζωής.
Ο πειρασμός του λαϊκισμού & οι περιπέτειες του λόγου
ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ: Ιωάννης Βαρτζόπουλος
ΓΡΑΦΟΥΝ:
Ιωάννης Βαρτζόπουλος
Θάνος Βερέμης
Βασιλική Γεωργιάδου
Νίκος Δεμερτζής
Νίκος Δήμου
Ανδρέας Πανταζόπουλος
π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος
Στέλιος Ράμφος
Στέλιος Στυλιανίδης
Σώτη Τριανταφύλλου
Ο λαϊκισμός ως ενδημικό φαινόμενο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής παροξύνεται σε περιόδους κρίσης και επηρεάζει τις εξελίξεις. Αφορά το άτομο, την κοινωνία και τη σχέση τους με έναν τρόπο που αναδεικνύει τη φύση και το περιεχόμενο των δεσμών του ατόμου με τις συλλογικές του εκφράσεις. Τα όρια και οι δυνατότητες αντιμετώπισης των διαβρωτικών επιδράσεων το λαϊκισμού είναι αντικείμενο συζήτησης στο βιβλίο αυτό.
Η ψυχανάλυση ως μία κατεξοχήν ανθρωποκεντρική επιστήμη συναντά εκπροσώπους των κοινωνικών και πολιτικών επιστημών, της φιλοσοφίας, της τέχνης και της εκκλησίας. Έχοντας ως οδηγό την ψυχαναλυτική έννοια της σαγήνης, αναζητείται η σύγκλιση με τις άλλες κατευθύνσεις για την κατανόηση του λαϊκισμού.
Καλλίπολις Ψυχή (Μικρό Μέγεθος)
Στέλιος Ράμφος
Ανάγνωση της Πολιτείας του Πλάτωνος
Η παιδεία δεν είναι συσσώρευση γνώσεων και πληροφοριών που με το φορτίο τους καταντούν παθητικό τον άνθρωπο. Είναι μόρφωση, ικανότης δημιουργικής ενέργειας και συνθετικής σκέψεως. Πεπαιδευμένος, ο άνθρωπος ξέρει τι να επιθυμεί. Απαίδευτος, αφήνεται στην απληστία, την φιλαρχία, την επιθετικότητα. Στόχος της παιδείας είναι η αύξηση του πολιτισμού, δεν είναι οι αλλοπρόσαλλες αυτοβεβαιώσεις. Είναι η ανάπτυξη των προϋποθέσεων του ευ ζην και όχι η εξασφάλιση ζωώδους επιβιώσεως. Αυτό το «ευ» έχει καθοριστική σημασία για όποιον το διεκδικεί συνειδητά: Η ύπαρξη του πλουταίνει με έναν πλατύτερο εαυτό, ενώ χρεωκοπεί κυριολεκτικά σ’ εκείνον του ιδιοτελούς συμφέροντος. Η πραγματική ζήτηση του αρίστου θέλει αρίστους για να επιτύχουν την σύνθεση του πολλαπλού και διαφορετικού με κριτήριο το καλύτερο δυνατό για όλους.
Υπάρχεις σαν μοίρα
Στέλιος Ράμφος
Διαλέξεις για το Είναι και χρόνος του Χάιντεγγερ
Με το βιβλίο αυτό και με την δημοσίευσή του θέλησα να συμμετάσχω, κατά δύναμιν, στην γεμάτη ενδιαφέρον υποδοχή που επιφυλλάσουν οι νεώτερες γενιές των διανοουμένων μας σε ό,τι φέρνει την σφραγίδα της σκέψεως του Γερμανού φιλοσόφου και σε ότι πρωτοτύπως την εκφράζει. Από την δική μου βεβαίως σκοπιά: Θεωρώ πως το έργο του Χάιντεγγερ είναι ανάγκη να το προσλάβουμε, πέρα από την σαγήνη του, στην ενεργό του διάσταση, συνυφασμένη όχι μόνο με την μεσοπολεμική αγωνία της Ευρώπης, που εξέθρεψε τους εφιάλτες του εθνικοσοσιαλισμού και του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού, αλλά και με τον μεταπολεμικό μεταμοντερνισμό, το οποίου το ιστορικό τέλος φαίνεται να υπογράφει η σημερινή «οικονομική» κρίση με τα συμπαρομαρτούντα της.
Ράμφος Στέλιος (Ramfos Stelios)
Ὁ Στέλιος ῾Ράμφος γεννήθηκε στὴν Ἀθήνα τὸ 1939. Σπούδασε στὴν Νομικὴ Ἀθηνῶν καὶ ἀπὸ τὸ 1965 Φιλοσοφία στὸ Παρίσι, ὅπου καὶ δίδαξε (Βενσὲν 1969-1974). Ἐπέστρεψε καὶ ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ στὴν Ἑλλάδα τὸ 1974. Ἡ ἐργασία του ἐπικεντρώνεται στὴν ἑρμηνευτικὴ τοῦ ἑλληνισμοῦ μὲ ἰδιαίτερη ἔμφασι στὴν κατανόησι τῶν πνευματικῶν χαρακτηριστικῶν ποὺ κληροδότησε τὸ Βυζάντιο στὴν Νεώτερη Ἑλλάδα, ἡ ἄγνοια τῶν ὁποίων ἐμποδίζει τὴν αὐτοσυνειδησία μας. Ἐρευνᾷ κυρίως τὶς συνέπειες ποὺ εἶχε ἡ ματαίωσι τῆς βυζαντινῆς Ἀναγεννήσεως γιὰ τὴν διάπλασι τοῦ νεοελληνικοῦ ψυχισμοῦ, ὁ ὁποῖος παραμένει ἔκτοτε ἐλλειμματικὸς καὶ ἀστάθμητος, ἕρμαιο τῶν συγκυριῶν τῆς ἱστορικότητος. Στὴν Ἀθήνα δίδαξε κατὰ τὸ παρελθόν, μεταξὺ ἄλλων, στὸ Ἵδρυμα Γουλανδρῆ-Χόρν, ἐνῷ τώρα διδάσκει στὸ Ἵδρυμα Βασίλη καὶ Μαρίνας Θεοχαράκη.
Στέλιος Ράμφος – Από τον Όμηρο στον Αλέξανδρο: Ανάβαση στις κορυφές του Αρχαιοελληνικού πολιτισμού (Α’ μέρος): Όμηρος, Αρχίλοχος, Σαπφώ, Σόλων, Ησίοδος, Ηράκλειτος, Παρμενίδης, Περικλής. Δείτε περισσότερα εδώ.
2,9,16,23,30 Οκτωβρίου 2019
6,13,20,27 Νοεμβρίου 2019
4,11,18 Δεκεμβρίου 2019
Ακούστε εδώ την πρώτη διάλεξη για τον Freud!
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΟ ΣΤΟΜΑ ΣΕ ΣΤΟΜΑ-ΣΤΕΛΙΟΣ ΡΑΜΦΟΣ
Φιλόσοφος και θείος έρως (πανόδετο)
Στέλιος Ράμφος
Από το Συμπόσιον του Πλάτωνος στους Ύμνους θείων ερώτων του αγίου Συμεών, το επίκλην Νέου θεολόγου.
Περιοδικό Ψυχής Δρόμοι 6ο τεύχος
Σε αυτό το τεύχος: Ελένη Καραγιάννη, π. Ζαχαρίας Ζάχαρου, Αθανάσιος Αλεξανδρίδης, π. Χαράλαμπος Παπαδόπουλος
-Συζήτηση π. Βασιλείου Θερμού με τον Στέλιο Ράμφο
– Ενοχή και θρησκευτικότητα
-Ο πνευματικός εαυτός
-Ταυτότητα του εφήβου και θρησκευτική σκέψη
-Ποιμαντική και μετανεωτερικότητα
Ο άλλος του καθρέφτη (7η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Ψυχογραφία της αγωνίας μας
Οι παιδιάστικες συμπεριφορές προκαλούν διλήμματα και αμφιβολίες που απλώνονται σαν αχόρταγη δυσπιστία προς άλλους, όπως και ανασφάλειες που γυρνούν πολύ εύκολα σε τυραννία. Με τέτοια ψυχολογία μόνο σαν προστατευόμενη ύπαρξη βρίσκουμε τον εαυτό μας. Αλλιώς για να διατηρούμε την ισορροπία μας ζητούμε εναγώνια την πατρική σκιά και πετυχαίνουμε ψυχική ανάπαυση όταν «μας κρατούν από το χεράκι».
Το θάρρος της δημιουργίας (2η Έκδοση)
Rollo May
– Κι αν η φαντασία και η τέχνη δεν είναι, όπως πιστεύουν πολλοί, το σιρόπι στο γλυκό της ζωής, αλλά η βασική πηγή της ανθρώπινης εμπειρίας;
– Κι αν όλη μας η λογική και η επιστήμη ανακύπτουν από μορφές της τέχνης κι όχι το αντίθετο;
Ο Ρόλλο Μέυ βοηθάει όλους μας να βρούμε και να απελευθερώσουμε εκείνες τις δημιουργικές παρορμήσεις που μας προσφέρουν τις δυνατότητες να πετύχουμε νέους στόχους.
Γνωστός και ως «πατέρας της υπαρξιακής ψυχολογίας» αντλεί από την εμπειρία του για να μας δείξει πως μπορούμε να σπάσουμε τις παλιές πολυχρησιμοποιημένες δομές στη ζωή μας.
Αυτό το εμπνευσμένο βιβλίο μας ανοίγει δρόμους για να ξεπεράσουμε τους φόβους μας και να φτάσουμε σ’ έναν ολοκληρωμένο εαυτό.
«Η δημιουργική υπόσταση της ζωής» του Στέφανου Ξένου (στο «Διαβάσαμε»).
Related Products
Τριώδιον
Ράμφος Στέλιος
Τόπος υπερουράνιος. Η παλινωδία του Παπαδιαμάντη. Μελέτη θανάτου.
Ο παρών τόμος περιλαμβάνει τα βιβλία: Τόπος υπερουράνιος, Η παλινωδία του Παπαδιαμάντη, Μελέτη θανάτου. Το πρώτο εκυκλοφόρησε αρχομένου του 1975· το δεύτερο τον Απρίλιο 1976· το τρίτο τον Οκτώβριο 1980. Ο Τόπος και η Μελέτη εκδίδονται τώρα για τρίτη φορά, ενώ η Παλινωδία για δεύτερη. Οι εργασίες αυτές αποτελούν ενότητα υπό την έννοια ότι ό αναγνώστης παρακολουθεί-προγραμματικά στο Τόπος υπερουράνιος, τοπογραφικά στα δύο αλλά- τα πρώτα φανερώματα ενός προβληματισμού, ό οποίος εξακολουθεί να αναπτύσσεται με μεθοδικώτερη έρευνα και πιο επίμονη σκέψι. Ουσιαστική αλλαγή δεν επέφερα στα αρχικά κείμενα. Προσήρμοσα μόνο το τυπικό και την ορθογραφία στις προσωπικές μου πεποιθήσεις και διώρθωσα κάποια -μετρημένα στα δάκτυλα- άκομψα έως ασαφή των σημεία.
Ιθάκη και ιθαγένεια
Στέλιος Ράμφος
Νόστος, Αυτοσχόλιο, Η πολιτεία του Νέου Θεολόγου, Η απιστία του Θωμά.
Ο τόμος «Ιθάκη και Ιθαγένεια» περιλαμβάνει κείμενα της δεκαετίας του 1970 και των αρχών του 1980. Η «Πολιτεία του Νέου Θεολόγου» τυπώνεται για τρίτη φορά, ενώ ανέκδοτο είναι μόνο το «Αυτοσχόλιο». Τα υπόλοιπα έχουν εκδοθεί και προ πολλών ετών εξαντληθεί, ώστε να κυκλοφορούν κάποτε σε φωτοτυπίες από χέρι σε χέρι. Τα περιεχόμενα του βιβλίου έχουν κυρίως χαρακτήρα ερμηνευτικό. Στις περιπτώσεις του Ηρακλείτου, του Ομήρου ή του αποστόλου Θωμά πρόκειται για εργασία επί κειμένων, στην περίπτωση του Νέου Θεολόγου η ερμηνευτική προσέγγιση έχει μεγαλύτερες φιλοδοξίες και πλατύτερον ιστορικό ορίζοντα: ερευνάται η βυζαντιακή καταβολή του νέου ελληνισμού και συζητούνται κάποια καταστατικά πνευματικά του προβλήματα. Τούτο το δοκίμιο έχει κάτι διακηρυκτικό, εξ ου και η αφοριστική απόκλιση του ύφους, η ανομοιότης, θα έλεγα, με τα πλαϊνά και συνομήλικά του κείμενα. Διατρέχει τις φράσεις του ένα πάθος γα το σχήμα, χωρίς ανάλογη επιμονή για τα καθέκαστα. Το καλύτερο που μπορεί κανείς να προσφέρει σε μια παράδοση, δεν είναι να την υπερασπίζεται άνευ όρων, αλλά να την κοιτά κατάματα.
Ιλαρόν φως του κόσμου
Στέλιος Ράμφος
Το όραμα της αλήθειας από το πλατωνικό σπήλαιον στους ευρωπαίους φιλοσόφους των Νέων χρόνων και από εκεί αναδρομικά, στις Τριάδες υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά.
Το «Ιλαρόν φως του κόσμου» βρίσκεται μετά δεκαπέντε χρόνια και πάλι στην διάθεσι του αναγνωστικού κοινού. Πρόκειται για την οριστική του έκδοσι. Το κείμενο παραμένει αναλλοίωτο. Διωρθώθηκαν τα πληθωρικά τυπογραφικά σφάλματα της αρχικής εκδόσεως και κάποιες αδέξιες εκφράσεις, χωρίς να θίγεται κατ’ ελάχιστον το νόημα. Προσθέτω τον παρόντα πρόλογο εν είδει αυτοσχολίου και ένα ευρετήριο θεμάτων και ονομάτων, το οποίο οφείλω, μαζί με την συνολική επιμέλεια του κειμένου, στην άοκνη φροντίδα της Ντίνας Σαμοθράκη. Ο σημερινός αναγνώστης θα διαπιστώση κατά την διαδρομή ότι διαβάζει το βιβλίο ταυτόχρονα στο πεδίο του θέματος και στον ορίζοντα της εξελίξεως των ιδεών μου. Θα ήθελα με τούτο το σημείωμα να προτείνω ένα τρίτο επίπεδο, ώστε να παρακολουθή συνολικά τον προβληματισμό στην διαφορά των αποφάνσεων και την ερμηνεία αυτής της διαφοράς. Όλες μου οι εργασίες αποτελούν κεφάλαια, παραρτήματα και υποσημειώσεις ενός νοητού βιβλίου, μίας και μόνης ζητήσεως: Προσπαθώ επιλεκτικά να εντοπίσω και να αναδείξω τα ζώπυρα της εσωτερικότητας που ενέχει έργω ή δυνάμει ο ελληνικός πολιτισμός, για να συμβάλω στον δημιουργικό εκσυγχρονισμό του νεοελληνικού του παραβλαστήματος μειώνοντας δραστικά τα περιθώρια ζωτικών απωλειών. Εφ’ όσον τέτοια ζώπυρα υφίστανται, υφίστανται και ουσιαστικές προϋποθέσεις συναντήσεως με τις προηγμένες κοινωνίες της εποχής μας, παρά τις αναχρονιστικές δομές και νοοτροπίες που δεσπόζουν ακόμη στην σημερινή Ελλάδα. Οι καιροί προσφέρουν ευκαιρίες ιστορικών επιλογών, οι οποίες αν αξιοποιηθούν ενδέχεται να επηρεάσουν ευεργετικά κρίσιμες παραμέτρους της ζωής μας.
Μίμησις εναντίον μορφής
Στέλιος Ράμφος
Εξήγησις στο περί Ποιητικής του Αριστοτέλους.
Η σπουδή της Ποιητικής αποτελεί πια έναν ιδιαίτερο κλάδο επιστήμης με τους ειδικευμένους εργάτες του. Οι μεν αριστοτελισταί δεν ασχολούνται ενδελεχώς με αυτό το σύγγραμμα, οι δε μελετηταί του ακολουθούσαν, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, την ερμηνευτική παράδοσι της Αναγεννήσεως, η οποία ζητούσε μέσω της «Ποιητικής» -και δευτερευόντως της «Ρητορικής»- απαντήσεις σε θέματα της τέχνης και της λογοτεχνίας, θέτοντας το αριστοτελικό έργο εις την υπηρεσία της, αντί να φωτίζη την εσωτερική της σχέσι μ’ αυτό. Η «Ποιητική» συγκροτεί έργο ξεχωριστό, άλλα δεν παύει να συνδέεται οργανικά με τα υπόλοιπα, ως προϊόν του αυτού νου και από το ίδιο το αντικείμενό της, την «βιολογία» της μιμητικής τέχνης ως ποιητικής. Η βιβλιογραφία των χιλιάδων ήδη τίτλων, που διογκώνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, δημιουργεί νέα ζητήματα και απαιτεί από τον σημερινό ερευνητή πολυετή ενασχόλησι, η οποία δεν ενθαρρύνει διεύρυνσι των οριζόντων του. Περιττό να τονίσω ότι, ως συνήθως, μικρός αριθμός δημοσιευμάτων είναι άξιος λόγου και ότι μετρούνται κυριολεκτικώς στα δάκτυλα οι ανά την υφήλιο δυνάμενοι να μιλήσουν εξ ίδιων για τον αριστοτελικό τούτον γρίφο. Εάν στις δυσκολίες αυτές πρόσθεση κανείς την προβληματική έως απελπιστική κατάστασι της χειρογράφου παραδόσεως του κειμένου και τον τηλεγραφικό του χαρακτήρα, θα έχη επαρκή μεν, αλλ’ όχι πλήρη την εικόνα του αγωνίσματος που λέγεται «Ποιητική». Θα την συμπλήρωση εφ’ όσον δεν λησμονεί ότι, από το 1498 που πρωτοεκδόθηκε στην Δύσι, το έργο τούτο επιστρατεύεται μονίμως για να υποστυλώνη αμέσως ή εμμέσως, σχεδόν κάθε αισθητική θεωρία, ως θεωρία της μορφής.
Την μελέτη για την αριστοτελικήν «Ποιητικήν» δεν υπαγόρευσε η φιλοδοξία να περιληφθώ στην τιμητική φρουρά των διακεκριμένων υπομνηματιστών της, αλλά ο στρατηγικός σκοπός σύνολης της εργασίας μου: να προσπελάσω πολυδιαβασμένα και αποφασιστικά για την πνευματική ιστορία της Δύσεως αρχαιοελληνικά κείμενα και ν’ αναζητήσω που η ανάγνωσι υπήρξε παραπλανητική, ακόμη και στην γονιμότητά της, ώστε να εντοπίσω αφανείς, πλην ακαθαίρετους οργανικούς δεσμούς του προχριστιανικού με τον χριστιανικό ελληνισμό, οι οποίοι θα επιτρέψουν να προσεγγίσωμε τους κλασικούς δια της συντομωτέρας -ευθείας- οδού της μεσαιωνικής και νεωτέρας πνευματικής μας παραδόσεως, στο μέτρο που αντλεί και αυτή από τις αναβαπτισμένες στο ευαγγέλιο της καινής εν Χριστώ ζωής αστείρευτες πηγές των. θεωρώ αναγκαίον όρο κατανοήσεως της «Ποιητικής» την χειραφέτησι του ερμηνευτού από τις δίκην αυτονοήτων επικαθήμενες προκαταλήψεις των Νέων χρόνων. Ο τίτλος «Μίμησις» εναντίον μορφής σε τούτο το αίτημα ανταποκρίνεται, δοθέντος ότι η περιπέτεια της «Ποιητικής» εν τέλει οφείλεται σε συστηματική προβολή της αριστοτελικής μιμήσεως στην αισθητική της μορφής, αισθητική θα έλεγα κυρίαρχη, αν μη αποκλειστική, στον σύγχρονο δυτικό κόσμο. Έτσι μόνο νομιμοποιείται το επιλογικό κεφάλαιο του βιβλίου – «Από την τραγική μίμησι στην Θεία Λειτουργία». Δεν προσπαθώ να πάρω από τα χέρια των ξένων μελετητών τους Αρχαίους μας -οι κλασικοί ανήκουν σ’ όσους τους αγαπούν και τους σπουδάζουν-, προσπαθώ να τους διαβάσω στο ελληνικό τους φως, που αιώνες τώρα πνίγεται μέσα σ’ εσπέρια σύννεφα. Η σοφή και κοπιώδης σπουδή των κειμένων είναι κτήμα πολύτιμο, αλλά δεν μπορεί μόνη να μεταμορφώση ένα πνεύμα ζωής τόσο διαφορετικό από εκείνο που γέννησε κι ανέθρεφε τα έργα των Αρχαίων.
Χημεία της μνήμης και του μέλλοντος
Στέλιος Ράμφος
Μία καλοκαιρινή ευτυχία τρίζει, Ιστορία στην κόψη του χρόνου, Έλληνες και Ταλιμπάν, Φθόνος Τρόμος Πόλεμος, Διάφορα
Στην Χημεία της μνήμης και του μέλλοντος ο Στέλιος Ράμφος συγκεντρώνει άρθρα με μελέτες και συνεντεύξεις που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 1995 και 2003. Με τα κείμενα αυτά, ο συγγραφέας σχολιάζει γεγονότα και πράγματα που βοηθούν να καταλάβουμε καλύτερα πως προέκυψε η σημερινή κατάσταση. Γιατί το διακύβευμα της περιόδου εκείνης ήταν, εν πολλοίς, η πορεία της χώρας προς τον εκσυγχρονισμό ή την παρακμή.
Ο αναγνώστης του βιβλίου θα έχει την ευκαιρία να σκεφθεί τις σημερινές δραματικές εξελίξεις ως προϊόν εσωτερικής ρήξεως μιας κοινωνίας η οποία έχασε την ευκαιρία μιας θετικής εξέλιξης επειδή ακριβώς ο λαϊκισμός την εμπόδισε να δώσει στην κίνησή της ιστορική δυναμική.
Μια καλοκαιρινή ευτυχία τρίζει (Μούσες 11)
Στέλιος Ράμφος
Η σύνθεσι του ελληνικού με τον σύγχρονο πολιτισμό γίνεται όταν υπερβούμε την ψυχική μας ανωριμότητα, η οποία δεν αποτελεί εγγενή όρο της εθνικής μας υπάρξεως αλλά μακροχρόνια ιστορικήν αγκύλωσι. Τότε και μόνον τότε ζωηφόρα στοιχεία της πνευματικής μας παραδόσεως, όπως η μυθική αντίληψις ή ο αποφατισμός, θα ελευθερώσουν τις δυνάμεις που αιώνες τώρα υπνώττουν μέσα τους και θα συμβάλουν ώστε να αναπτυχθή αυτοσυνείδητη εσωτερικότης και να επιτευχθή η ζητούμενη ενότης της ψυχής με τον εαυτό. Τίποτε σ’ αυτή την ενότητα δεν προμηνύει ένα άτομο κλειστό· πλείστα αντιθέτως προαναγγέλλουν έναν άνθρωπο σταθερά ανοικτό και εγρήγορο στην αγωνία του συνανθρώπου. Περιεχόμενα: – Σημείωσι – Οδεύουμε προς ακμή – Πρόσωπο, άτομο, μύθος και ιστορία – Επιστολή προς τον Πρωθυπουργό – Το νόημα και το ανόμημα – Μαρασμός «δωρεάν», ανθοφορία με τίμημα – Η υπόθεσι Οτσαλάν εις την υπόθεσι Ελλάς – Η βία των πυραύλων και η βία του Σταυρού – Απελευθέρωσι αδυναμιών ή απελευθέρωσι δυνάμεων – Το θέατρο του παρελθόντος – Τι μας επιφυλάσσει η ελπίδα. – Θερμότης και ψυχρότητα στον λόγο – Παπαδιαμάντης και Ντοστογιέφσκυ
Χρονικό ενός καινούργιου χρόνου
Στέλιος Ράμφος
Αφορμές πνευματικού αναπροσανατολισμού
Το βιβλίο αυτό δεν το περίμενα: γράφτηκε σαν παρένθεση κατά παραγγελίαν. Τον Νοέμβριο 1994 καθημερινή εφημερίδα μου ζήτησε επίμονα μακράς πνοής κυριακάτικη ολοσέλιδη συνεργασία με θέματα δικής μου επιλογής. Συμφώνησα υπό τον όρο τα άρθρα να εκτυπωθούν στα ελληνικά -δηλαδή με το πολυτονικό σύστημα-, πράγμα το οποίον η διεύθυνση απεδέχθη, οπότε άρχισα να γράφω και να παραδίδω κείμενα. Η έναρξη των δημοσιεύσεων είχε ορισθεί για την Πρωτοχρονιά 1995. Όταν όμως έφθασε η ώρα, η δημοσίευση ανεβλήθη και συνέχισε να αναβάλλεται, ενώ εξακολουθούσα να παραδίδω υλικό, μέχρις ότου ζητώντας προς τα μέσα του Μαΐου να σαφηνισθεί επιτέλους η κατάσταση μου διεμηνύθη, χωρίς περισσότερες εξηγήσεις, ότι η συνεργασία με την εφημερίδα ματαιώνεται. Εν τω μεταξύ η σειρά των άρθρων, πλην του τελευταίου, ήταν έτοιμη και δεν μου έκανε καρδιά να μην τη συμπληρώσω. Αλλά τώρα δεν με απασχολούσε πια το ευρύ κοινό της εφημερίδας και το άρθρο μετεβλήθη σε αρκετά απαιτητικό και εκτενές μελέτημα: βρήκα την ευκαιρία να εξηγηθώ εν τινι μέτρω για τον χαρακτήρα της εξατομικεύσεως. Η «ευκαιρία» τούτη ίσως κράτησε περισσότερο απ’ ό,τι λογάριαζα, πάντως η σειρά των άρθρων για τη σημερινή Ελλάδα ως πνευματικό ζήτημα, έστω άνισα, ολοκληρώθηκε. Σ’ αυτά πρόσθεσα τρία σημειώματα περί ζωγραφικής (το πρώτο του 1983, και δύο επόμενα του 1995), μια διάλεξη περί παιδείας στο Κολλέγιο Αθηνών (1991), δημοσιευμένη αργότερα στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (Νοέμβριος 1992), και παρέδωσα το βιβλίο, με μικρές προσθήκες και διορθώσεις, προς εκτύπωσιν.
Ονομάτων Επίσκεψις
Στέλιος Ράμφος
Παιδεία Ελληνική, Κυριακοδρόμιο
«Υφίσταται ωστόσο η παιδεία στο ύψος του ονόματός της, εάν δεν τοποθετηθή πάνω από το συμφέρον του εγώ το ήθος της ανιδιοτέλειας;»
Καλλίπολις Ψυχή
Ράμφος Στέλιος
Ανάγνωση της Πολιτείας του Πλάτωνος.
Η Πολιτεία είναι από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του ανθρώπινου πνεύματος. Ανήκει στην κατηγορία των έργων τα οποία πολλοί θα επέλεγαν σε περίπτωση που θα έπρεπε να σωθεί μόνο ένα εάν καταστρέφονταν όλα τα βιβλία που έχουν γραφτεί.
Ο Στέλιος Ράμφος στο Καλλίπολις Ψυχή επιχειρεί μία ερμηνευτική ανάγνωση του μεγάλου πλατωνικού έργου.
Σαν διφορούμενο άγγιγμα (Μούσες 27)
Στέλιος Ράμφος
Ο τίτλος του βιβλίου δηλώνει τον διφορούμενο και γι’ αυτό συχνά δραματικό χαρακτήρα ενός κόσμου ο οποίος ανασαίνει ελεύθερα και συγχρόνως ασφυκτιά στην ατμόσφαιρα των επιλογών του. Το ερώτημα είναι: πώς περνούμε από την τυραννική ανελαστικότητα των μονοσήμαντων αληθειών στην ωριμότητα της αποδοχής του πολυσήμαντου. Από τα περιεχόμενα τα πρώτα έξι κείμενα έχουν ήδη δημοσιευθεί, ενώ το επίμετρο για το ρεμπέτικο και την καθολικότητα του μοναδικού μαζί με τα τέσσερα τελευταία κείμενα είναι ανέκδοτα.
There are no reviews yet.