Ουσία και ορισμός
Η προβληματική της ενότητος εις τα οικεία κεφάλαια των «Μετά τα φυσικά» του Αριστοτέλους
[…] Στην μελέτη μας επιχειρούμε να δείξουμε τους δύο διαφορετικούς δρόμους που ακολουθεί ο Αριστοτέλης, προκειμένου να καταδείξει την ενότητα του λόγου της ουσίας. Ο πρώτος δρόμος, ο οποίος βασίζεται στη μέθοδο της λογικής διαιρέσεως, αναδεικνύει και τον τρόπο με τον όποιον θεμελιώνεται η ενότης της κατά τον λόγον ουσίας, του είδους. Προσπαθούμε να φωτίσουμε τόσο το πλατωνικό υπόβαθρο αυτής της μεθόδου, όσο και τα σημεία στα οποία εστιάζεται η αριστοτελική κριτική στη διαιρετική Διαλεκτική της Ακαδημίας. Ο δεύτερος δρόμος, ο οποίος συνίσταται σε μία καθαρώς οντολογική προσέγγιση του προβλήματος της ενότητος του ορισμού, καταλήγει στην εξήγηση των αιτίων της ενότητος της ίδιας της συναμφοτέρου ουσίας, και -βαθύτερα- στην εξήγηση των αιτίων της ενότητος ύλης και μορφής. Προσπαθούμε να δείξουμε ότι τα αίτια αυτά εντοπίζονται σε τρία διαφορετικά επίπεδα -στο πεδίον της Φύσεως, των εν γενέσει και φθορά όντων, στο πεδίον της Οντολογίας, και στο πεδίον της Μεταφυσικής- και επιχειρούμε να ερμηνεύσουμε την αναγωγή των αιτίων από το ένα πεδίον στο άλλο. Μέσα στα πλαίσια του εγχειρήματος αυτού δίδεται ιδιαίτερη έμφασις στη διάκριση του αιτίου της ενότητος της ουσίας, όπως αυτό παρουσιάζεται στο τέλος του Ζ΄ βιβλίου, από το αίτιον της ενότητος της ουσίας, όπως αυτό παρουσιάζεται στο τέλος του Η΄ βιβλίου. […] (από τον πρόλογο της συγγραφέως)
€ 19.07 € 15.26
- Επιπρόσθετες Πληροφορίες
- Αξιολογήσεις (0)
| Weight | 0.50 kg |
|---|---|
| Dimensions | 17 x 24 cm |
| Συγγραφέας | Μελίνα Γ. Μουζάλα |
| Σελίδες | 216 |
| isbn13 | 978-960-527-378-1 |
Be the first to review “Ουσία και ορισμός”
You may also like…
Μουζάλα Γ. Μελίνα
Επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών.
ΣΠΟΥΔΕΣ Απολυτήριο Λυκείου από το Α΄ Τοσίτσειο- Αρσάκειο Λύκειο Εκάλης. Βαθμός: Άριστα Πτυχίο Κλασσικής Φιλολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλολογίας. Βαθμός: Λίαν καλώς. Πτυχίο Φιλοσοφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Τομέας Φιλοσοφίας. Βαθμός: Άριστα Διδάκτωρ Φιλοσοφίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας, Τομέας Φιλοσοφίας. Βαθμός: Άριστα Διδακτορική Διατριβή : Το πρόβλημα της κινήσεως και της μεταβολής εις την Φυσικήν ακρόασιν του Αριστοτέλους(1996-2002).
Related Products
Από το σπήλαιο του Πλάτωνα στο σπήλαιο του Νίτσε και ο Θεός από τον Άδη
Ζήνων Τσικρικάς
Ο Νίτσε αποπερατώνει την διήγηση του Πλάτωνα για το σπήλαιο καθώς και την συνήθη έννοια της αλήθειας, αποδεχόμενος ως μέτρο και κίνητρο της αληθευτικής απόδειξης το ίδιο το από τον Πλάτωνα πολεμούμενο σκότος. Στην ελληνική θεολογία ο Θεός αληθεύει διαυγώς, γεννάται και ανίσταται εκεί και από εκεί όπου απουσιάζει και ερωτάται, από το σκότος, την αναλήθεια και το θάνατο και δεν αποδεικνύει απλώς ελλειπτικά έναντιν αυτών.
Πλωτίνος ή Η απλότητα του βλέμματος
Pierre Hadot
Μέσα σ’ αυτό το βιβλίο ο συγγραφέας επιμένει στην αξία που αποδίδει ο Πλωτίνος στον ορατό κόσμο. Ωστόσο, ο ορατός κόσμος στα μάτια του εξακολουθεί να μην είναι παρά μια πραγματικότητα ξεθωριασμένη και κατώτερη, από την οποία πρέπει να απομακρυνθούμε. Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορούμε να ανακαλύψουμε το άρρητο, το μυστηριώδες, το υπερβατικό, το «Απόλυτο», ίσως, επίσης στον ανεξάντλητο πλούτο της παρούσας στιγμής και στον στοχασμό της πιο συγκεκριμένης πραγματικότητας, της πιο κοινής, της πιο καθημερινής, της πιο ταπεινής, της πιο άμεσης. Και δεν μπορούμε να προαισθανθούμε μέσα σ’ αυτήν την πάντοτε παρούσα «Παρουσία»; «Αφαίρεσε τα πάντα», έλεγε ο Πλωτίνος. Όμως, μέσα σε μια ζώσα αντίφαση, δεν φαίνεται επίσης να λέει: «Αγκάλιαζε τα πάντα»;
Χρονικό ενός καινούργιου χρόνου (πανόδετο)
Στέλιος Ράμφος
Αφορμές πνευματικού αναπροσανατολισμού
Το βιβλίο αυτό δεν το περίμενα: γράφτηκε σαν παρένθεση κατά παραγγελίαν. Τον Νοέμβριο 1994 καθημερινή εφημερίδα μου ζήτησε επίμονα μακράς πνοής κυριακάτικη ολοσέλιδη συνεργασία με θέματα δικής μου επιλογής. Συμφώνησα υπό τον όρο τα άρθρα να εκτυπωθούν στα ελληνικά -δηλαδή με το πολυτονικό σύστημα-, πράγμα το οποίον η διεύθυνση απεδέχθη, οπότε άρχισα να γράφω και να παραδίδω κείμενα. Η έναρξη των δημοσιεύσεων είχε ορισθεί για την Πρωτοχρονιά 1995. Όταν όμως έφθασε η ώρα, η δημοσίευση ανεβλήθη και συνέχισε να αναβάλλεται, ενώ εξακολουθούσα να παραδίδω υλικό, μέχρις ότου ζητώντας προς τα μέσα του Μαΐου να σαφηνισθεί επιτέλους η κατάσταση μου διεμηνύθη, χωρίς περισσότερες εξηγήσεις, ότι η συνεργασία με την εφημερίδα ματαιώνεται. Εν τω μεταξύ η σειρά των άρθρων, πλην του τελευταίου, ήταν έτοιμη και δεν μου έκανε καρδιά να μην τη συμπληρώσω. Αλλά τώρα δεν με απασχολούσε πια το ευρύ κοινό της εφημερίδας και το άρθρο μετεβλήθη σε αρκετά απαιτητικό και εκτενές μελέτημα: βρήκα την ευκαιρία να εξηγηθώ εν τινι μέτρω για τον χαρακτήρα της εξατομικεύσεως. Η «ευκαιρία» τούτη ίσως κράτησε περισσότερο απ’ ό,τι λογάριαζα, πάντως η σειρά των άρθρων για τη σημερινή Ελλάδα ως πνευματικό ζήτημα, έστω άνισα, ολοκληρώθηκε. Σ’ αυτά πρόσθεσα τρία σημειώματα περί ζωγραφικής (το πρώτο του 1983, και δύο επόμενα του 1995), μια διάλεξη περί παιδείας στο Κολλέγιο Αθηνών (1991), δημοσιευμένη αργότερα στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (Νοέμβριος 1992), και παρέδωσα το βιβλίο, με μικρές προσθήκες και διορθώσεις, προς εκτύπωσιν.
Ψυχή άρα ζωή
Βασίλης Μπετσάκος
Ο αποφατικός χαρακτήρας της αριστοτελικής θεωρίας της ψυχής
Για την αριστοτελική εκδοχή της ορθολογικότητας η γνώση δεν αποβλέπει στο κλείσιμο και την ολοκλήρωση, στον απαρτισμό μιας αυθεντικής περιγραφής του κόσμου. Ο Έλληνας φιλόσοφος δεν ενστερνίζεται την νεωτερική πίστη ότι η γλώσσα-γνώση μπορεί να αποτυπώσει με απόλυτη ακρίβεια την κοσμική, κοινωνική και ψυχική πραγματικότητα, και να την ερμηνεύσει στην πληρότητα του βάθους της. Η θεωρητική του πράξη εδράζεται στην πεποίθηση ότι το απροσδιόριστο υπάρχει ακριβώς ως τέτοιο, ότι κάθε ορθολογικός γνωστικός καθορισμός αφήνει ένα μη καθορισμένο και μη ορθολογικό κατάλοιπο, ότι η αναγκαιότητα και η ενδεχομενικότητα συνυφαίνονται, ότι η ψυχή παραμένει πάντοτε έτερη αυτού που η λογική διαύγαση οροθετεί ως ψυχή. Μέσα στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη αναδύεται η κριτική ορθολογική γνωσιοθεωρία του· ο πυρήνας των κριτηρίων της δεν είναι συντακτικός αλλά κοινωνικός-πολιτικός. Λογικότητα είναι κυρίως η δυνατότητα να κοινωνείται το νόημα της απόφανσης, να λειτουργεί αυτή ως κοινός λόγος. Η γνώση μπορεί να αληθεύει μόνο εκ των υστέρων, ως κοινωνικό γεγονός ανταπόκρισης των αφαιρετικών διατυπώσεων στην εμπειρία των δεκτών. Έτσι, η αριστοτελική θεωρία της ψυχής παραμένει ορθολογικά επιστημονική, χωρίς να φθονεί την απόλυτη ακρίβεια ενός νοησιαρχικού οικοδομήματος, χωρίς να δεσμεύεται από ανυπέρβλητες αξιωματικές αρχές, χωρίς να θηρεύει την εσωτερική συνέπεια ενός αυτοτροφοδοτούμενου συστήματος. Ο Αριστοτέλης σχετικοποιεί τις κλειστές κατασκευές και τις μηχανιστικές ερμηνείες· υποσκάπτει αποφατικά όποιες βεβαιότητες υποβάλλονται από την διδασκαλία του, αρνείται να υποκαταστήσει την αλήθεια των πραγμάτων με την διατύπωσή της. Δεν θεωρεί την λογική απόδειξη ως αποκλειστική μέθοδο παραγωγής της γνώσης· την εντάσσει σ’ εκείνη την γνωστική πράξη που ενεργοποιεί ολόκληρη την ανθρώπινη ύπαρξη την ριζωμένη στον κόσμο και την κοινωνία. Αυτή η εμπράγματη γνώση είναι όντως γνώση υπαρξιακή. Ο αποφατικός ορθολογισμός του Αριστοτέλη οδεύει στους αντίποδες του ρασιοναλισμού: απλά στη ζωή.
Ο καημός του ενός (6η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Κεφάλαια της ψυχικής ιστορίας των Ελλήνων
Στο σκεπτικό μου προϋποθέτω σιωπηρώς ότι η κοινωνία μας διέρχεται οξεία κρίση ταυτότητος. Ο κοινός αυτός τόπος σημαίνει περαιτέρω ότι τα μέλη της δεν έχουν δική τους απάντηση στο ερώτημα «ποιος είμαι» ούτε στο ερώτημα τι είναι τούτο το ποιος», εις τρόπον ώστε να νιώθουν συχνά ξένοι στον ίδιο τον τόπο τους. Θεωρώ κρίσιμο για την κατανόηση του φαινομένου ότι στερούνται απαντήσεως ελλείψει ανεπτυγμένης εσωτερικότητος και τρόπου αυτογνωσίας. Ο Έλλην έχει ανάγκη από στερεότυπα για να καθρεφτίζεται εκεί ο εαυτός του και να λαμβάνει εξ αντανακλάσεως την εικόνα του. Αναζητεί, επομένως, στο είδωλο της ταυτότητος ένα μέσον αποκλεισμού του διαφορετικού. Με τη λογική των τυπικών δεδομένων της ταυτότητος, η ετερότης θέτει υπό αμφισβήτηση την εικόνα περί μοναδικότητος του εθνικού μας εαυτού και γίνεται έτσι επίφοβη.
Το αδιανόητο τίποτα (5η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Φιλοκαλικά ριζώματα του νεοελληνικού μηδενισμού.
Δοκίμιο φιλοσοφικής ανθρωπολογίας.
«Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών» είναι η φημισμένη ανθολογία ασκητικών κειμένων, που οργώνει αμέσως ή εμμέσως της συνειδήσεως των ορθοδόξων χριστιανών τους τελευταίους δύο και πλέον αιώνες. Δεν είναι έργο με αναφορά το παρελθόν. Μέσα από τις σελίδες της ενάγει ο δρόμος για να κατανοήσουμε δυσνόητα χαρακτηριστικά του συλλογικού μας προσώπου μαζί με καθοριστικές ιδέες και αξίες μας. Μας δίνει την δυνατότητα να θεμελιώσουμε επιστημονικά μια νεοελληνική ανθρωπολογία, που οδυνηρά μας λείπει, δημιουργώντας μόνιμη κρίση πολιτισμού. Μέσα από «Το Αδιανόητο Τίποτα» ο Στέλιος Ράμφος ερμηνεύει τα αντιπροσωπευτικότερα κείμενα της Φιλοκαλίας και τα συνδέει με μεγάλα προβλήματα του σύγχρονου πολιτισμού.
Το μυστικό του Ιησού (5η Έκδοση)
Στέλιος Ράμφος
Αυτό το βιβλίο γράφτηκε εντός παρενθέσεως. Καθώς προχωρούσα στον δεύτερο τόμο της Μεταφυσικής του κάλλους σχολιάζοντας τους νηπτικούς Πατέρες, συνειδητοποίησα ότι μιλούσα για ένα χριστιανισμό μετά τον τέταρτο αιώνα, στου οποίου το δόγμα έβαζαν την σφραγίδα τους η στωική και η νεοπλατωνική κυρίως σκέψη. Μπορεί ο χριστιανισμός αυτός να αντιμετώπιζε εχθρικά την ελληνική φιλοσοφία, αλλά υιοθετούσε κρίσιμα διανοητικά της εργαλεία, όπως η διάκριση αισθητού-νοητού, και γλιστρούσε με τον τρόπο του στην σωτηριολογία της. Επέμενα δηλαδή στις εξελίξεις και προσπερνούσα το εναρκτήριο γεγονός, σαν να επρόκειτο για ταυτόσημα πράγματα. Δημιουργιόταν έτσι ένα κενό, το οποίο επιχειρώ τώρα να καλύψω με το «Μυστικό του Ιησού», ώστε τα φιλοκαλικά μελετήματα που θα ακολουθήσουν να τοποθετούνται στον δικό τους ιστορικό ορίζοντα και την στατική αποτύπωση να διαδεχθεί η ερμηνευτική δυναμική…
Η έννοια του Θεού μετά το Άουσβιτς
Hans Jonas
Μία από Ιουδαίων φωνή
Από την στιγμή που παρέδωσε τον εαυτό του σ’ ένα κόσμο εν τω γίγνεσθαι, ο Θεός δεν έχει τίποτε άλλο να δώσει. Τώρα μένει ο άνθρωπος να δώσει σ’ Εκείνον. Κι αυτό μπορεί να το κάνει αν στην ζωή του επαγρυπνεί ώστε να μην συμβαίνει πολύ συχνά ή να μην συμβαίνει εξ αιτίας του να μετανιώνει ο Θεός που άφησε τον κόσμο να γίνει και να γίνεται.
Γενάρχες πεπρωμένων (Μούσες 30)
Στέλιος Ράμφος
Το αίσθημα της «μορφής» στον Σολωμό και της «συνέχειας» στον Παπαρρηγόπουλο
Μυθολογία της εποχής μας αποτελεί η ελευθερία του ατόμου ως δυνατότης επικοινωνίας καθολικής, που παύει να βιώνεται σαν ομφαλοσκοπική νοσταλγία του εαυτού, για να περιχωρήση τον πλησίον και το μέλλον, να συνδέση την δημιουργικότητα με την εσωτερική άνοιξι και την ευθύνη. […] Αν ο Παπαρρηγόπουλος εισηγήθηκε τον μύθο της ελληνικής αθανασίας, ο Διονύσιος Σολωμός διεκδίκησε το θαύμα της αναστάσεως, όχι ως φυσικό βεβαίως γεγονός αλλά ως εσωτερική αναγέννησι στον θρίαμβο της εκπλήξεως.
There are no reviews yet.