Θεωρητική λαογραφία
Βάλτερ Πούχνερ
Έννοιες – Μέθοδοι – Θεματικές
Τι χωρίζει και τι ενώνει σήμερα τη Λαογραφία από την Ανθρωπολογία και την Εθνολογία. Τι ρόλο παίζει η προσωπική ματιά, ο ψυχισμός, το συναίσθημα και το βίωμα, στην εξερεύνηση και ερμηνεία παλιότερων, ιστορικών πλέον, μορφών βίου και κοινωνικής οργάνωσης. Ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός καθηγητής Βάλτερ Πούχνερ αναλύει και συστηματοποιηθεί τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα για τα εργαλεία της μελέτης του λαϊκού πολιτισμού, ενώ στέκεται κριτικά στις αποικιοκρατικές δυτικές προσεγγίσεις και στις ευρωκεντρικές αγκυλώσεις των ερευνητών. Ο συγγραφέας εστιάζει πίσω από τη βιτρίνα και τη σκηνοθεσία της λαϊκής παράδοσης, αναζητά την κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας και της αυθεντικότητας, και αναρωτιέται που κρύβεται η πραγματική πατρίδα. Με επιλεγμένα παραδείγματα, τα οποία αναλύονται σε βάθος, ο αναγνώστης ξεναγείται στο εύρος των μεθόδων της λαογραφικής έρευνας και στον πλούτο του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, ο οποίος εντάσσεται σε ευρύτερες γεωγραφικές και πολιτισμικές ζώνες, όπως είναι η Νοτιοανατολική Ευρώπη και η Μεσόγειος.
€ 35.50 € 28.40
- Επιπρόσθετες Πληροφορίες
- Αξιολογήσεις (0)
| Weight | 0.80 kg |
|---|---|
| Dimensions | 14 x 21 cm |
| Συγγραφέας | Walter Puchner |
| Σελίδες | 696 |
| isbn13 | 978-960-527-508-2 |
Be the first to review “Θεωρητική λαογραφία”
You may also like…
Κοινωνιολογική Λαογραφία
Βάλτερ Πούχνερ
Ρόλοι – Συμπεριφορές – Αισθήματα
Πολιτισμός και κοινωνία είναι δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος: οι δομές της κοινωνίας υλοποιούνται σε συμπεριφορές και αισθήματα, σε ενδυμασίες και τελετουργίες, ενώ αντίθετα οι «παραστάσεις» του πολιτισμού παρουσιάζουν με απτό και βιωματικό τρόπο τους θεσμούς και τις ιεραρχίες της κοινωνίας, ακόμα και τους άγραφους νόμους του εθιμικού δικαίου. Στον κοινωνικό ρόλο τέμνονται και οι δύο οπτικές: κάθε άτομο ( ή ομάδα ) ενσαρκώνει και παριστάνει όσο καλύτερα μπορεί τον άγραφο ρόλο του και κρίνεται για την «παράστασή» του, αλλά ταυτόχρονα είναι και θεατής και κριτής των «παραστάσεων» των άλλων, δηλαδή θεματοφύλακας του νόμου της συμπεριφοράς και εφαρμοστής στην πράξη, στον εαυτό του και στους άλλους.
Μια τέτοια προσέγγιση επιτρέπει, πέρα από τις δομολειτουργικές αναλύσεις της κοινωνίας σε αφηρημένο επίπεδο, και την ανάλυση του πολιτισμού in vivo: τι αισθήματα και τι διλήμματα προκαλούν οι νόρμες και οι θεσμοί, οι υποχρεωτικές ιδανικές συμπεριφορές και συνεχής κοινωνικός έλεγχος, με ποια μέσα διαδίδονται οι αξίες αυτές, πως υλοποιούνται ή καταστρατηγούνται, τι ψυχολογικές επιπτώσεις έχουν στο άτομο και την οικογένεια κτλ. Δρώμενα, παροιμίες, λαϊκές δοξασίες και προφορικές αυτοβιογραφίες είναι κομβικά σημεία αποκρυπτογράφησης και συμπυκνωμένης εκδήλωσης των αντιλήψεων αυτών που διέπουν όλη την κοινωνία. Η ανάλυσής τους δίνει από μία άποψη μια πιο ολοκληρωμένη εικόαν απ΄ό,τι η συμμετοχική παρατήρηση της επιτόπιας έρευνας, γιατί στις πολιτισμικές αυτές εκφάνσεις έχει συσσωρευτεί ο χρόνος της παράδοσης και η συλλογικότητα πολλών γενεών.
Στον τόμο αυτό συγκατοικούν δέκα μελετήματα του καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ που διαφωτίζουν περιμετρικά τον κοινωνιολογικό αυτό προβληματισμό.
Οία
Καδιώ Κολύμβα
Τόπος και ιστορία
Το βιβλίο αυτό είναι σαν πουλί. Ένα πουλί διαβατάρικο, που θα ‘θελε να σας σηκώσει μαλακά και να σας ταξιδέψει. Οι δυο φτερούγες του σημαδεύουν δυο διαφορετικά σημεία, άρα έχουν και δυο διαφορετικούς στόχους. Ο πρώτος θέλει να γνωρίσει στον ταξιδιώτη τη μικρή πολιτεία της Οίας και τα έργα των ανθρώπων της. Ο δεύτερος στοχεύει πέραν της ευκολίας των αισθήσεων. Προσπαθεί να κάνει λέξεις τα κρυμμένα, όσα χρειάζεται να σκύψουμε λίγο από πάνω τους, για να μας αποκαλυφθούν. Το πέραν της μαγείας, η οποία έτσι κι αλλιώς κυριεύει τον επισκέπτη της Οίας, το πέραν της «γραφικότητας» του γαλάζιου Αιγαίου με τις απέριττες κυκλαδικές γραμμές. […] (από τον πρόλογο της συγγραφέως)
Εφαρμοσμένη Λαογραφία
Βάλτερ Πούχνερ
Ο λαϊκός πολιτισμός σε επιστήμες και τέχνες
Ο όρος «εφαρμοσμένη λαογραφία» περιγράφει ένα φαινόμενο «χρήσης» και μια πρακτική, η οποία συναντιέται κυρίως στις τέχνες αλλά δεν είναι άγνωστη και στην επιστήμη: η «χρήση» στοιχείων του λαϊκού πολιτισμού σε γνωστικά πεδία και επίπεδα της κουλτούρας που δεν ανήκουν πια σ’ αυτόν.
Το λαϊκό δρώμενο της Τράτας στη Σκύρο
Αλίκη Μανδηλαρά
Μνήμες και επιδράσεις στην πολιτισμική ταυτότητα της τοπικής κοινωνίας
Το βιβλίο αυτό εξετάζει το αποκριάτικο σατιρικό δρώμενο της ‘Τράτας’ στη Σκύρο, ως μέσο έκφρασης της τοπικής κοινωνίας αλλά και ως παράγοντα διαμόρφωσης της πολιτισμικής της ταυτότητας. Συγκεκριμένα, ερμηνεύεται μέσα από τη θεωρία των διαβατήριων τελετουργιών, αλλά και εκείνη της Sherry Ortner σχετικά με τα σύμβολα κλειδιά και τον ρόλο τους στη συγκρότηση ενός κοινά αναγνωρίσιμου πολιτισμικού συμβόλου.Τέλος, εξετάζονται κατά θέματα στιχουργήματα με τα οποία οι συμμετέχοντες στη ‘Τράτα’ σχολιάζουν σκωπτικά επιφανείς δημόσιους λειτουργούς του νησιού, προσωπικότητες της πολιτικής ζωής της χώρας, πολιτικούς από ολόκληρη την Υφήλιο, προβλήματα του νησιού, τεχνολογικές και άλλες εξελίξεις της καθημερινότητας κ.α.
Συγκριτική Λαογραφία Β΄
Βάλτερ Πούχνερ
Δημώδη βιβλία και λαϊκά θεάματα στη Χερσόνησο του Αίμου
Ο τόμος αυτός είναι ο δεύτερος της ενότητας «Συγκριτική Λαογραφία» και περιλαμβάνει μελέτες που βασίζονται στον συνδυασμό μεθοδολογιών, τη Φιλολογία, την Ιστορία της Λογοτεχνίας των βαλκανικών λαών, την Ιστορία του θεάτρου, την ιστορία των νοοτροπιών, αισθητικές και θεματικές προτιμήσεις του αναγνωστικού κοινού, καθώς και τη θρησκειολογία, τη θεατρολογία, την Ιστορική Βαλκανιολογία, τις Μεσογειακές Σπουδές και την Ιστορία του Πολιτισμού. Στο πρώτο μελέτημα του βιβλίου ο συγγραφέας Βάλτερ Πούχνερ χαρτογραφεί δρόμους και διαδρομές της πρόσληψης των δημωδών βιβλίων και των λαϊκών αναγνωσμάτων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου διαφαίνεται ο ξεχωριστός διαμεσολαβητικός ρόλος του Ελληνισμού στους ορθόδοξους λαούς. Αγερμοί, συμβολικά αντικείμενα και μιμητικές πράξεις, μεταμφιέσεις, παραστατικά δρώμενα, μορφές ερασιτεχνικού θεάτρου, κουκλοθέατρο και θέατρο σκιών, μορφές επαγγελματικού λαϊκού θεάτρου, είναι το υλικό του δεύτερου μελετήματος του τόμου. Το κείμενο στοχεύει σε μια πρώτη συγκριτική καταγραφή εκείνων των προδρομικών μορφών του λαϊκού θεάτρου που έχουν εθιμικό υπόστρωμα και εορτολογική δέσμευση, καθώς και των πιο σύνθετων μορφών ερασιτεχνικού και επαγγελματικού λαϊκού θεάτρου, με κανονικές σκηνικές παραστάσεις.
Ο Λάζαρος (Θρησκευτική Λαογραφία Α΄)
Βάλτερ Πούχνερ
Θρησκευτική Λαογραφία Α΄
Η θρησκευτική λαογραφία είναι ένα πεδίο αναζητήσεων πολύ ευρύ, γιατί ο λαϊκός πολιτισμός συνδέεται και συμφύρεται πολλαπλώς με το εκκλησιαστικό εορτολόγιο και τον επίσημο θρησκευτικό βίο. Οι ποιμαντικές πρακτικές συχνά είναι διαποτισμένες από πράξεις και αντιλήψεις των λαϊκών στρατηγικών της επιβίωσης, και ότι τόσο από τα θεολογικά δόγματα της επίσημης θρησκείας.
Στον πρώτο τόμο της θρησκευτικής λαογραφίας παρουσιάζεται η περίπτωση του Λάζαρου, του φίλου του Ιησού, ιδιαίτερα αγαπητής μορφής στον ορθόδοξο λαϊκό πολιτισμό, που η έγερσή του στη Βηθανία προεικονίζει την Ανάσταση του Χριστού.
Ο Βάλτερ Πούχνερ στο νέο του βιβλίο μας αποκαλύπτει τη δυναμική της παράδοσης του Λάζαρου μέσα σε δύο χιλιετίες και μέσα από ένα πλούσιο υλικό. Ο συγγραφέας μας οδηγεί στην παρακολούθηση της ιστορίας του Λάζαρου από την εμφάνισή του στη Βίβλο, μέσω των εκφραστικών μέσων της Θείας Λειτουργίας (λόγος, εικόνα, δρώμενο), έως τις «χρήσεις» του θέματος στον λαϊκό πολιτισμό, σε θρύλους, τραγούδια, έθιμα και παροιμίες, για να τελειώσει τη διαχρονική αυτή διαδρομή με το δράμα και τη σύγχρονη έντεχνη λογοτεχνία, όπου συνήθως οι αντιλήψεις και πρακτικές του λαϊκού πολιτισμού αμφισβητούνται και οι θεολογικές προβληματικές συχνά αντιστρέφονται.
Ιστορική Λαογραφία
Βάλτερ Πούχνερ
Η διαχρονικότητα των φαινομένων
Ο τόμος αυτός συγκεντρώνει μελετήματα τα οποία ασχολούνται με πτυχές του ελληνικού (και ευρύτερα ορθόδοξου) πολιτισμού από την ύστερη αρχαιότητα και τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους έως τον 17ο αιώνα, φτάνοντας έως και τον 20ο αιώνα. Κοινό χαρακτηριστικό όλων των κειμένων είναι η εξέταση ιστορικών πηγών για πληροφορίες για τον καθημερινό εορταστικό βίο, τις σκέψεις και τα αισθήματα του απλού ανθρώπου άλλων εποχών (στους ιστορικούς λαούς της Ευρώπης).
Στα κεφάλαια του βιβλίου ο καθηγητής Βάλτερ Πούχνερ προσεγγίζει το φαινόμενο της χρήσης αρχαίων αγαλμάτων στη χριστιανική λατρεία, εξετάζει τις γιορτές των νεκρών και της άνοιξης μέσα από το θεσμό των ροσαλίων σε ανθοστολισμούς εικόνων, συμπόσια σε τάφους, δρώμενα, εκστατικούς χορούς και νεράιδες που περιστάνουν τις ψυχές, ανιχνεύει παγανιστικές επιβιώσεις στο Βυζάντιο και καταπιάνεται με το μεσαιωνικό έθιμο του «Άρατε Πύλας» σε Δύση και Ανατολή.
Στο κεφάλαιο για την αδελφοποιία αναλύεται η ιδιαίτερη μορφή του θεσμού που σφραγίζει τελετουργικά μια επιστήθια φιλία ή την ψυχική ενότητα των αγωνιστών, ενώ σε ειδικό μελέτημα για τα τάματα και τα κουρμπάνια ψηλαφούνται δύο μορφές της θυσίας και των αφιερωτικών αναθημάτων στη χριστιανική λατρεία, που φανερώνουν την προσπάθεια της Εκκλησίας να αφομοιώσει τις ειδωλολατρικές πρακτικές της ελληνορωμαϊκής εποχής.
Μεταξύ των άλλων θεμάτων ερευνάται πως τα εγκλήματα του Οιδίποδα μεταφέρθηκαν στον Ιούδα Ισκαριώτη, κατά τον μεσαιωνικό απόκρυφο βίο του, καθώς και μία συναρπαστική περιγραφή του ζακυνθινού καρναβαλιού στο αποκαλυπτικό έτος 1666 και δίκη ενός ψευδομεσσία.
Δοκίμια για τον ουρανό
Βάλτερ Πούχνερ
Εκλογές ποιήσεων
Ο Βάλτερ Πούχνερ, κορυφαίος θεατρολόγος διεθνώς γνωστός και θεωρητικός της λαογραφίας, είναι και ποιητής. Κάτι που το γνωρίζουν ελάχιστοι, κι απ’ αυτούς σχεδόν όλοι, όπως λέμε, εξ ακοής. Δεν επιδιώκει τη δημοσιότητα. Η παρούσα έκδοση είναι μια πολύ περιορισμένη, σε σχέση με το ως τώρα σύνολο των ποιημάτων του, εκλογή από αυτά.
Ο Πούχνερ στέκει σαν αδιάφορος, όσον αφορά τη φροντίδα της μορφής, τη δεύτερη και τρίτη γραφή.
Πάντως όχι γιατί, όπως έλεγαν καμιά φορά, η φωνή του ποιητή είναι σαν το κελάδημα του αηδονιού, που βγαίνει μια κι έξω από το στόμα του και μας ευφραίνει. Θα έφτανα να πω κάτι ίσως παράδοξο, πως έτσι ο Πούχνερ καταλήγει σ’ ένα είδος ιδιάζουσας ποιητικής, η οποία υπερβαίνει τα τυπικά όρια ενός φορμαλισμού, αντιδρώντας σ’ αυτόν.
Αρνούμαι να τα ξαναδώ όλ’ αυτά.
Ας τα δει άλλος· ή και κανείς.
Εμένα μ’ ευχαριστεί να τα γράφω
πέρασα ώρες γεμάτες και καλές
ας μείνουν μάρτυρες της ευτυχίας μου
και της θλίψης μου κουμπάροι.
Δεν τα πουλάω στα τυπογραφεία
δεν πορνεύομαι σε αναγνώστες
που ξύνουν τα γράμματα να δουν
τί ακριβώς έχει από κάτω.
Τα δικά μου ας μείνουν δικά μου
στον τάφο να μου τα βάλετε
ή στην πυρά αν θέλω να καώ
στάχτη με τη στάχτη στον άνεμο
θα φύγω μαζί με τα παιδιά μου.
Ο Ιούδας (Θρησκευτική Λαογραφία Β΄)
Βάλτερ Πούχνερ
Θρησκευτική Λαογραφία Β΄
Μετά τον Λάζαρο, τον φίλο του Ιησού με τον οποίο ασχολήθηκε στον πρώτο τόμο της θρησκευτικής λαογραφίας, στον παρόντα δεύτερο τόμο ο Βάλτερ Πούχνερ αφηγείται ιστορίες που έχουν δημιουργηθεί στην διάρκεια των αιώνων για τον Ιούδα Ισκαριώτη.
Ο συγγραφέας παρακολουθεί το θέμα του άστοργου μαθητή που πρόδωσε τον δάσκαλο, απελπίστηκε και αυτοκτόνησε, από την εμφάνισή του στη Βίβλο έως την ενσωμάτωσή του ως λόγος, εικόνα και δρώμενο στην επίσημη λατρεία, καθώς και την αξιοποίησή του στον λαϊκό πολιτισμό, σε τραγούδι, έθιμο και παροιμία. Αυτή η γοητευτική διαδρομή με την πλούσια επιστημονική τεκμηρίωση φθάνει έως τη σύγχρονη λογοτεχνία.
Το πένθος
π. Φιλόθεος Φάρος
Ορθόδοξη, Λαογραφική και Ψυχολογική θεώρηση
Μια διεξοδική ανάλυση και αντιμετώπιση της καταστάσεως του πένθους και της θλίψης, όπως την προσεγγίζει ο π. Φιλόθεος Φάρος. Ο συγγραφέας εξετάζει το θέμα κάτω από το φως της διδασκαλίας των Πατέρων της Εκκλησίας, της εμπειρίας του λαού μας και των πορισμάτων της σύγχρονης επιστήμης, αντιπαραθέτοντας την ορθόδοξη στάση και αντιμετώπιση σε αυτήν που έχει αναπτύξει ο δυτικός κόσμος.
Μελέτες για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι
Βάλτερ Πούχνερ
Ο τόμος αυτός περιέχει μελέτες για το ελληνικό δημοτικό τραγούδι. Ο Βάλτερ Πούχνερ από τις παραλογές και τους θρήνους έως τα θρησκευτικά άσματα και τα ριζίτικα εξετάζει τα τραγούδια ως μια κατ’ εξοχήν ποιητική πράξη με συγκεκριμένες λειτουργίες που επιτελείται σε μία κοινότητα που τα δημιουργεί και τα μεταδίδει προφορικά.
Τα θέματα στα οποία εστιάζει ο συγγραφέας είναι το ιστορικό τραγούδι για την πολιορκία της Βιέννης από τους Τούρκους, οι απηχήσεις της τραγωδίας Ερωφίλη στην προφορική παράδοση, ιστορικά γεγονότα του 20ου αιώνα που εμπνέουν τη σύνθεση νέων τραγουδιών, η εικόνα του «ξένου» στην οικογένεια, στο χωριό, στη χώρα και στο έθνος, το Δωδεκαήμερο με τα παιδικά κάλαντα, καθώς και τα γαμοτράγουδα της αποκριάς.
Ο Βάλτερ Πούχνερ αναζητάει τη σκοπιμότητα των συνθέσεων και των παραλλαγών στο ιστορικό και κοινωνικό τους πλαίσιο, εντοπίζει προσαρμογές και αφομοιώσεις, ψηλαφεί διασκευές και αναρωτιέται για το τι συγκινεί τον ακροατή των τραγουδιών ώστε να τίθενται σε λειτουργία οι μηχανισμοί της επιλογής και της απομνημόνευσης.
Η ενημερωμένη βιβλιογραφία και το χρηστικό ευρετήριο συμπληρώνουν την έκδοση που απευθύνεται στους θιασώτες του δημοτικού τραγουδιού και τους μελετητές του προφορικού νεοελληνικού πολιτισμού.
Τα δρώμενα της Ελλάδας και της Βαλκανικής
Βάλτερ Πούχνερ
Θεατρολογική Λαογραφία Α΄
Από το μαγικοθρησκευτικό έθιμο στη λαϊκή διασκέδαση
Πώς θα μπορούσαμε να φανταστούμε τη γένεση του θεάτρου από το μαγικοθρησκευτικό δρώμενο και από την κοινωνική τελετουργία. Αυτό είναι το βασικό ερώτημα στο οποίο απαντάει η εργασία του Βάλτερ Πούχνερ για τα δρώμενα της Ελλάδας και της Βαλκανικής, παρουσιάζοντας 1668 περιπτώσεις δρωμένων στη φάση της μετάβασης από την εθιμοτυπία στη λαϊκή διασκέδαση και την απόλαυση. Ο Βάλτερ Πούχνερ θέτει ως στόχο να τεκμηριώσει με ελληνικό υλικό από τα δρώμενα και τους αγερμούς του εορτολογίου μια υποθετική εξέλιξη, που οδηγεί από μεμονωμένα συστατικά στοιχεία του θεάτρου προς τις πρώτες πρωτοβάθμιες μορφές του λαϊκού θεάτρου, οι οποίες στηρίζονται πλέον σε διακριτούς ρόλους και τη διάδραση ή το διάλογο μεταξύ σκηνικών προσώπων, δημιουργώντας μια σκηνική πραγματικότητα η οποία διαφέρει από την κοινωνική. Οι διάφορες φάσεις της «εξέλιξης» αυτής είναι η πομπή του αγερμού, τα συμβολικά αντικείμενα που περιφέρονται, οι συμβολικές πράξεις που τελούνται, οι μιμητικές συμπεριφορές στα δρώμενα, και κυρίως το μασκάρεμα, που φτάνει σε συγκεκριμένους παραστατικούς ρόλους, σε πρακτικές οι οποίες, στην συνύπαρξη και σύμπραξή τους, δημιουργούν πλέον μια μικρή αυτοσχέδια σκηνή. Στον πρώτο τόμο της θεατρολογικής λαογραφίας ο Βάλτερ Πούχνερ διασκευάζει και παρουσιάζει στα ελληνικά τη διατριβή του επί υφηγεσία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης (1977), μονογραφία για τα εθιμικά φαινόμενα στο ελληνικό εορτολόγιο και τις σχέσεις τους με το λαϊκό θέατρο. Ο συγγραφέας μέσα από την ανάλυση και τον στοχασμό μάς υπενθυμίζει ότι στον γηρασμένο χρόνο οι άνθρωποι έχουν απολέσει την ικανότητα πραγματικά να γιορτάζουν και πραγματικά να πενθούν.
Related Products
Η Ξεχασμένη Νύφη
Βάλτερ Πούχνερ
Παραμυθολογικές Μελέτες Α΄
Από την ιταλική αναγέννηση στο ελληνικό λαϊκό παραμύθι
Η μονογραφία αυτή έχει ως θέμα το συναρπαστικό παραμύθι της λησμονημένης μνηστής που έχει γνωρίσει πολλαπλές μεταμορφώσεις σε πρόσωπα, τίτλους και μοτίβα, ενώ έχει διαδοθεί σε όλη την Ευρώπη: ένα βασιλόπουλο χάνει την μνήμη του και ξεχνάει την αγαπημένη του, την οποία ξαναθυμάται με ένα φιλί της βασίλισσας μητέρας του.
Ο καθηγητής Βάλτερ Πούχνερ καταγράφει και συγκρίνει κείμενα του προφορικού λόγου, ανέκδοτες ελληνικές παραλλαγές, αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις του μύθου, εξετάζει το γλωσσικό υλικό, ρήσεις, ρίμες και λογότυπους για να παρουσιάσει μια από τις εξαιρετικές περιπτώσεις μεταφοράς ενός αφηγηματικού θέματος της ιταλικής λογοτεχνίας της Αναγέννησης στον ελληνικό χώρο υπό τη μορφή του παραμυθιού της προφορικής παράδοσης.
Στην αναζήτηση του προτύπου με πειστική επιχειρηματολογία υποστηρίζεται η σπάνια περίπτωση της διατήρησης έμμετρων τμημάτων στις παραλλαγές του παραμυθιού από άγνωστο ελληνικό δραματικό έργο το οποίο πρέπει να ήταν κρητική κωμωδία του 17ου αιώνα, που ίσως παραστάθηκε στον Χάνδακα. Από τις 81 εκδοχές της ιστορίας καταρτίστηκε μία πρόταση αναστήλωσης που προσφέρει μία καλή εικόνα του χιούμορ και της κωμικής υφολογίας, της δραματικότητας και του σασπένς του αρχικού λογοτεχνικού κειμένου.
Μυθολογικά και άλλα θέματα
Βάλτερ Πούχνερ
Παραμυθιολογικές Μελέτες Β΄
Ο δεύτερος τόμος των παραμυθολογικών μελετημάτων περιέχει κείμενα τα οποία περιλαμβάνονται στην Εγκυκλοπαίδεια των μύθων, το μεγαλύτερο εγχειρίδιο της προφορικής αφηγηματολογίας σε παγκόσμια κλίμακα.
Στο επίκεντρο της μελέτης του καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ είναι μοτίβα και παραλλαγές παραμυθιών του ευρωπαϊκού λαϊκού πολιτισμού, προφορικές παραδόσεις και τύποι που έρχονται από τα βάθη της αρχαιότητας.
Αμαρτήματα και εγκλήματα, μαγεία και αναστάσεις νεκρών, χρησμοί, προφητείες και παιχνίδια της μοίρας συμπλέκονται σε μύθους και κύκλους διηγήσεων με βασιλιάδες, ήρωες και δράκους, συγκρίνονται και αναλύονται υπό το φως των σύγχρονων αναζητήσεων. Η ανάλυση περιλαμβάνει την ιστορία του βασιλιά Οιδίποδα και τις διηγήσεις των μεσαιωνικών αιμομικτών σε λαούς που δεν είχαν επαφή με την ελληνική παράδοση, το πέρασμα της ελληνικής μυθολογίας σε προφορικό παραμύθι και τον τρόπο που παρουσιάζεται το εθνοστερεότυπο του Έλληνα στα νοτιοσλαβικά παραμύθια. Δύο κεφάλαια αναφέρονται σε αρχεία παραμυθιών του Γεωργίου Μέγα και του Friedrich Salomo Krauss. Όλα τα κείμενα είναι εμπλουτισμένα με την απαραίτητη βιβλιογραφία και απευθύνονται στους μελετητές της προφορικής αφήγησης αλλά και στους λάτρεις του παραμυθιού.
Το κήρυγμα ως performance
Ιωσήφ Βιβιλάκης
Εκκλησιαστική ρητορική και θεατρική τέχνη μετά το Βυζάντιο
Το βιβλίο για το κήρυγμα ως performance μας επιστρέφει σε καιρούς όπου ο εκκλησιαστικός λόγος των πατέρων πρόσφερε από τον άμβωνα μια έντονη δραματική εμπειρία. Κατά έναν παράξενο τρόπο η θεατρομάχος Εκκλησία, από το Βυζάντιο έως τη νεώτερη εποχή, διατήρησε ένα ιδιαίτερο κανάλι για την υποκριτική και τη μίμηση των ανθρωπίνων παθών και καταστάσεων, με σκοπό να προσφέρει νοήματα, σκέψεις, υποσχέσεις και ελπίδες, να ανοίξει ένα παράθυρο θέας προς τα ουράνια.
Η βασική πρόθεση του συγγραφέα είναι να αναδείξει τον θεατρικό χαρακτήρα του κηρύγματος και να διευρύνει τον προβληματισμό γύρω από την παραστασιακή διάσταση που έχει, τεκμηριώνοντας ότι η γλώσσα και η σωματική κίνηση στην παρουσίασή του ήταν πάντοτε σε στενό σύνδεσμο και συναποτελούσαν ένα ενιαίο σύστημα που είχε την πρόθεση να απευθυνθεί κατευθείαν στην καρδιά και το νου του ακροατή/θεατή/αναγνώστη. Η εργασία επιχειρεί να καλύψει ένα βιβλιογραφικό κενό, ενώ αναδεικνύει νέες περιοχές έρευνας τόσο στις σπουδές της ομιλητικής όσο και στην ανάλυση του θεατρικού φαινομένου σε μία ορθόδοξη προνεωτερική κοινωνία που δεν είχε επίσημο θέατρο δυτικοευρωπαϊκού τύπου.
Το νέο βιβλίο του Ιωσήφ Βιβιλάκη Το κήρυγμα ως preformance απευθύνεται σε θεολόγου και κληρικούς, αφηγητές και, γενικότερα, επαγγελματίες του θεάτρου, θεατρολόγους, ιστορικούς και μελετητές του πολιτισμού. Στις σελίδες και στην εικονογράφηση οι ηθοποιοί μπορούν να ανακαλύψουν μέσα στο κήρυγμα το αλφαβητάρι της υποκριτικής τέχνης, ενώ όσοι ασχολούνται με τις θεατρικές σπουδές θα εντοπίσουν ένα νέο πεδίο μελέτης και έρευνας.
Επισκεφθείτε την σελίδα του βιβλίου στο facebook
Η κριτική του Βάλτερ Πούχνερ στην εφημερίδα Καθημερινή
Η κριτική του Βάλτερ Πούχνερ στο επιστημονικό περιοδικό Παράβασις
Διαβάστε την κριτική που έγραψε ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας
Η κριτική του Γιώργου Π. Πεφάνη στο Bookpress
Η κριτική της Σπυριδούλας Αθανασοπούλου Κυπρίου στη Θεολογία
Η κριτική της Καίτης Διαμαντάκου στο λογοτεχνικό περιοδικό Μανδραγόρας
Η κριτική του Διονύσιου Σκλήρη στο περιοδικό Σύναξη
Συγκριτική Λαογραφία Α΄
Βάλτερ Πούχνερ
Έθιμα και τραγούδια της Μεσογείου και της Βαλκανικής
Ο τόμος αυτός είναι ο πρώτος της ενότητας «Συγκριτική Λαογραφία» και συγκεντρώνει πέντε μελετήματα υψηλής συστηματικότητας και πυκνής τεκμηρίωσης, τα οποία αντιλαμβάνονται τον χώρο της Μεσογείου και της Βαλκανικής ως, εν μέρει, ενιαίο πολιτισμικό χώρο, χωρίς υπαρκτά σύνορα, ανεξάρτητα από γλώσσες, κρατικές διοικήσεις και εθνοτικές διαρθρώσεις. Στο επίκεντρο των αναζητήσεων του Βάλτερ Πούχνερ, από τη μια πλευρά, ο Λάζαρος και το πλέγμα των εθίμων γύρω από την ανάσταση του αγαπημένου Φίλου του Χριστού, μέσα στον θρίαμβο της άνοιξης, και, από την άλλη, τα δρώμενα γύρω από τη διαπόμπευση και τον θάνατο του προδότη μαθητή του θεανθρώπου, αρνητική αντίστιξη στην κατάνυξη και την αγάπη, τη θλίψη του Επιταφίου και την αγαλλίαση της Ανάστασης. Στο βιβλίο περιέχονται κείμενα για το «κορίτσι της βροχής», τις πομπές και λιτανείες σε καιρούς ανομβρίας, για το αποκριάτικο δικαστήριο, θεσμό για την επίλυση των διαφορών πριν από τη Σαρακοστή, και για τους εκστατικούς χορούς των Αλογανθρώπων και των Αναστενάριων.
Τα νερά των βουνών και η Κέρτεζη
Μπούρδαλας Παναγιώτης
Περιβαλλοντική και λαογραφική μελέτη για το Μεγαλοχώρι των Καλαβρύτων
Α΄ ΤΟΜΟΣ.
Πολλοί τόποι είναι ευλογημένοι στα πέρατα της Οικουμένης. Μοχλοί αυτής της ευλογίας είναι ο ήλιος, τα νερά και η σχετική αυτονομία. Η Κέρτεζη διαθέτει και τα τρία. Γι αυτό ήταν και είναι η μεγαλύτερη αγροτική κωμόπολη των Καλαβρύτων. Ο τόπος αυτός θα μπορούσε να ονομαστεί και ως η Κέρτεζη των νερών.
«Η σειρά των μελετών μου, με πρώτη αυτη που ακολουθεί, δεν φιλοδοξεί να αναδείξει ένα τοπικιστικό πάθος για το χωριό μου. Δεν φιλοδοξεί επίσης ούτε να αποτελέσει μια απλή λαογραφική μόνο προσπάθεια που έλλειπε, και μάλιστα μουσειακού τύπου. Έχει ως σκοπό να αναδείξει ένα υπόδειγμα ζωής σε ορεινή επαρχία με πολλά βουνά, κοιλάδες και οροπέδιο, με πολλές μεγάλες και μικρές πηγές.» Παναγιώτης Μπούρδαλας
Τα νερά των βουνών και η Κέρτεζη: για το έγχρωμο φωτογραφικό υλικό του βιβλίου δείτε εδώ.
Στοιχειά του τόπου μου
Πάνος Δ. Κοσμόπουλος
Παραμύθια και θρύλοι από το χωριό Κοντογόνι (Παπαφλέσσας) Πυλίας
Ένα τραγούδι θε να πω
Σύνδεσμος Δρυοπιδέων Κύθνου
Επιμέλεια: Νίκος Στεφάνου Μαρτίνος
Σκοποί και τραγούσια του γάμου και του Θερμιώτικου γλεντιού απο τη Δρυόπιδα της Κύθνου
-από μία ηχογράφηση του 1958-
Ο Διγενής Ακρίτης escorial και το Ποντιακό Δημοτικό Τραγούδι
Γεώργιος Ι. Θανόπουλος
Κοινά τυπικά, μορφολογικά και τεχνοτροπικά στοιχεία της ποιητικής τους
Η συγκριτική αυτή μελέτη επιχειρεί να συμβάλει στην αναζήτηση της κατασκευής και του ποιητικού χαρακτήρα τόσο του μεσαιωνικού ελληνικού έπους του «Διγενή Ακρίτη» – διασκευή escorial – όσο και των ποντιακών δημοτικών τραγουδιών και κυρίως των ηρωικών. Επίσης, στη διαφώτιση ζητημάτων του έπους, όπως της βαθύτερης σχέσης των συστημάτων έκφρασης του κειμένου του «Διγενή Ακρίτη» Escorial με την προφορική λαϊκή ποιητική παράδοση του τόπου σύνθεσης του έπους, της αρχικής γλωσσικής μορφής του και της σημασίας των λογοτύπων που απαντούν τόσο στο κείμενο του χειρογράφου του Escorial όσο και σε ποντιακά δημοτικά τραγούδια τα οποία, αν και είναι καταγραφές του 19ου και 20ου αιώνα, διατηρούν, σε εξελιγμένη βέβαια μορφή, κοινές λογοτυπικές εκφράσεις με τον «Διγενή Ακρίτη» του Escorial. Παραπέρα, γίνονται κατανοητοί οι κανόνες, οι τεχνικές και οι τρόποι με τους οποίους ο ποιητής πλάθει, φιλτράρει και αναδημιουργεί το υλικό του και το υλικό της προϋπάρχουσας ποιητικής λαϊκής παράδοσης. Έτσι, γίνεται αντιληπτή η σύγκλιση και η οργανική σχέση του «Διγενή Ακρίτη» Escorial με τη λαϊκή προφορική ποίηση των (μεσο)βυζαντινών χρόνων και ειδικότερα με τα ηρωικά (ακριτικά) τραγούδια της προφορικής παράδοσης του Πόντου.
There are no reviews yet.