Καλλιπάτειρα ή Τα ελληνικά

Νικόδημος μοναχός

Ποιητικό ανάγνωσμα και μυητική ιεροτελεστία

Ο μυστικιστής στρέφει την ύπαρξή του προς το Θεό, για να γλιτώσει από τη βιοπραγία του χρόνου. Ο ποιητής χρησιμοποιεί το χρόνο και την έκφραση. Μετουσιώνει τον πόνο και νιώθει κατάσαρκα το μαστίγωμα του χάους. Ο πρώτος. τοποθετεί τον εαυτό του στη σφαίρα της εύνοιας του Θεού· γίνεται αγαπημένος μαθητής, δοχείο της χάριτος, μύστης των υπεραισθητών, σκεύος εκλογής, φτερούγισμα υπεριώδους εναστροσύνης. Ο δεύτερος είναι ο άσωτος γιος. Σπαταλάει την πατρική περιουσία στο χαμαιτυπείο των υλικών του αισθήσεων. Είναι φτωχός και πένης και αντλεί τη δύναμή του, όπως ο ερωτευμένος, από τις πληγές που προξενεί στο σώμα του η ίδια η αγάπη του. Ο έρωτας του ποιητή είναι έρωτας υλικός. Ο ποιητής, όπως ο άσωτος γιος, ζητάει συνειδητά από τη θεότητα το μερίδιο που του ανήκει. Βρίσκει πλούτο πολύ μέσα στο υποσυνείδητο. Και εκεί το θείο αδιόρατα και ανεξήγητα ρέει. Ο ποιητής είναι γεμάτος κενό. Είναι μακάριος στη μανία του και δυστυχής στη σωφροσύνη του. Είναι ασεβής προς το Θεό, στην προσπάθειά του να του αποσπάσει μυστικά που προκαλούν δέος. «Τα Ιερά Κείμενα ενός Μοναχού» 1998

Ο κόσμος του Κώστα Καρυωτάκη είναι ένας κόσμος ποιητικός που καταγράφει την αγωνία και τη δίψα για ζωή, για αυθεντική ζωή χωρίς συμβιβασμούς και ανώφελα προσκυνήματα. Και είναι αληθινή πρόκληση για το εικαστικό που καλείται να συναντήσει την ποιητική αυτή ζωή και να συνομιλήσει μαζί της, να βρει τρόπους να τρυπώσει μέσα της· να δει, να διακρίνει, να καταγράψει και να παρουσιάσει, να μαρτυρήσει ύστερα στα μάτια των θεατών αγαθών για όσα είδε και όσα είδε και όσα γεύτηκε εκεί, στον άβατο χώρο όπου μόνον οι ερωτευμένοι και λοξίες κατοικούν. Μια έκδοση αφιέρωμα στα 80 χρόνια από τον θάνατο του μεγάλου ποιητή, με εικονογράφηση του Γιώργου Κόρδη.

80 χρόνια από το θάνατό του

… Αν ζούσε σήμερα, ο Καρυωτάκης θα είχε πολύ περισσότερους λόγους να αυτοκτονήσει. Τώρα όχι από απελπισία όσο από απέραντη αηδία. Η εποχή του, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ήταν τραγική και εύλογα γεννούσε την απόγνωση σε κάθε ευαίσθητη ψυχή. Η σημερινή τραγωδία έγκειται στην κωμωδιοποίηση, στη γελοποίηση της ζωής, ακόμα και αυτής της φθηνά και ανεύθυνα λεγόμενης πνευματικής. Όποιος στον παρόντα καιρό μελετά το έργο του Καρυωτάκη δεν μελετά την ηθική ατμόσφαιρα της τότε -άλλης- εποχής, μελετά και τον παρόντα κακό, ψυχρό κι ανάποδο καιρό μας, που μετατρέπει την ανθρώπινη βιοτή σε άσαρκο σαρκίο… Σαράντος Ι. Καργάκος

Παντελής Β. Πάσχος

Η χαρμολύπη της επιστροφής

– Πρώτα-πρώτα θα σας πω για τα θεμέλια του καμπαναριού. Βλέπετε πόσα ζωνάρια και πόσα πατώματα είναι: ε, λοιπόν, τα θεμέλια είναι άλλο ένα πάτωμα προς τα κάτω, γεμάτο από κορμούς δέντρων. Διάλεξαν, μάλιστα, κ’ έκοψαν χοντρά καραγάτσια, που έχουν πολύ δυνατό ξύλο και είναι μεγάλης αντοχής, σαν τσιμέντο· τα πατήκωσαν καλά, κ’ εκεί επάνω άρχισαν να χτίζουν, με τις πιο μεγάλες πέτρες, μια μεγάλη βάση· και αυτό το κάνανε και για τη στερεότητα, μα και για να μπορεί ν’ απορροφά τα τραντάγματα και τους κραδασμούς. Και ήταν, πράγματι, σοφοί εκείνοι οι χτίστες: πέρασαν τόσα μεγάλα φορτηγά, τανκς, βαρυφορτωμένες νταλίκες από δίπλα του, τρανταζότανε όλος ο τόπος, αλλά το καμπαναριό δεν έπαθε ούτε το παραμικρό! […] Όταν τελείωσε το έργο και βγήκαν οι σκαλωσιές, όλος ο κόσμος εθαύμασε το νέο στολίδι του χωριού· με τέτοια εκκλησιά του Αη-Προδρόμου, τέτοιο μεγάλο και τεφαρίκι καμπαναριό άξιζε! Έγιναν πάλι γιορτές, με τραπέζια και κρασί παλιό, για να εγκαινιαστεί το μεγάλο έργο, που βάσταξε όπως σας είπα τρία χρόνια το χτίσιμό του, και ν’ αποχαιρετήσουμε τους μαστόρους.

Ευαγγελία Παπαχρήστου – Πάνου