Ο θάνατος του Πήγασου

1 κριτική για Ο θάνατος του Πήγασου

1. armosbooks– 26 Ιουλίου, 2017

   Alexandros Lazarou
   Το σημερινό σημείωμα δεν είναι μία κριτική παρουσίαση βιβλίου αλλά μία πρό(σ)κληση κατά πρώτον για περαιτέρω διεξοδική έρευνα στη γνώση του έργου και τη ζωή του Φ. Γκαρσία Λόρκα και κατά δεύτερον να σταθούμε πάνω στη δημιουργική και συνάμα κοπιαστική δουλειά του μεταφραστή. Το βιβλίο “Ο θάνατος του Πήγασου” του Φ. Γκαρσία Λόρκα, σε μετάφραση του Γιάννη Σουλιώτη, παρουσιάστηκε προσφάτως στην κατάμεστη αίθουσα του Ινστιτούτου Cervantes. Στην παρουσίαση συμμετείχαν ο μεταφραστής και συγγραφέας Γ. Σουλιώτης, ο καθηγητής Ισπανικής Φιλολογίας του Εθνικού Πανεπιστημίου Αθηνών Β. Λαλιώτης και η τεχνοκριτικός της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Α. Σχινά. Το βιβλίο εκδόθηκε από τις Εκδόσεις Αρμός με την ευγενική χορηγία του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ισπανίας και αποτελεί φόρο τιμής στο έργο και τη μνήμη του κορυφαίου Ισπανού ποιητή 75 χρόνια μετά τον θάνατό του. Η παρούσα έκδοση που κοσμείται από 15 φωτογραφίες και σχέδια του ποιητή, περιλαμβάνει: Τα Σονέτα του Σκοτεινού Έρωτα, Η ωδή στη Θεία Ευχαριστία και Η ωδή στο Σέσωστρη καθώς και ένα δοκίμιο για την ελληνική μυθολογία στην ποίηση του Λόρκα. Ο Φ. Γκαρσία Λόρκα (5 Ιουνίου 1898 – 19 Αύγουστος 1936) ο πιο μεταφρασμένος Ισπανός συγγραφέας στα ελληνικά, ήταν ένας δημιουργός πολύπλευρος: ποιητής, δραματουργός, ηθοποιός, μουσικός και χαρισματικός σκιτσογράφος. Η ποίηση του, γενικότερα στην πρώτη της περίοδο, πηγάζει από την ισπανική παράδοση και τους μύθους. Ειδικά οι ελληνικοί μύθοι, όπως υπογραμμίζει και ο μεταφραστής Γ. Σουλιώτης στο εισαγωγικό του κείμενο, “έπαιξαν ένα μεγάλο ρόλο στον συμβολικό κόσμο του μεγάλου Ισπανού ποιητή”. Το κεντρικό θέμα στο έργο του είναι ο ματαιωμένος έρωτας και ο βίαιος θάνατος που σημάδεψαν επίσης την ίδια του τη ζωή. Ζωή και Θάνατος είναι γι’ αυτόν δύο ταυτόσημες έννοιες. Ο Λόρκα ομολογεί ότι το έργο και η ζωή του αλλά και η ίδια η πρωτότυπη δημιουργία πηγάζουν από το σκοτεινό και παλλόμενο ντουέντε, μια “μυστηριακή δύναμη που όλοι νιώθουν, μα που κανένας φιλόσοφος δεν εξήγησε”*. Το duende “είναι το ίδιο το πνεύμα της γης … απόγονος εκείνου του ζωηρού σωκρατικού δαιμονίου, του αλμυρού και μαρμάρινου, που ορμητικά οιστρηλάτησε τον κύριο του την μέρα που ήπιε το κώνειο”.* Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του “ολότελα Ισπανό …Την Ισπανία εκφράζω στο έργο μου και τη νιώθω ως το μεδούλι των οστών μου· μα πρώτα και πάνω απ’ όλα είμαι πολίτης του κόσμου και αδελφός όλων”.** Σήμερα το έργο του παραμένει δυναμικό και συγκινητικό ενώ ο μύθος γύρω από το πρόσωπο του σημαντικότερου ποιητή της Ισπανίας τον καθιστά επίκαιρο όσο ποτέ. Ας καλωσορίσουμε αυτό το μικρό και καλαίσθητο πραγματικά βιβλίο που αποτελεί μία κατάφαση στη λυτρωτική δύναμη της ποίησης και ας απολαύσουμε το τραγούδι μίας λεπτής, τρυφερής και ευαίσθητης ψυχής επειδή “Μόνο από τους ποιητές μπορούμε να κατανοήσουμε την πραγματικότητα, ακόμη κι αν γράφουν σ’ ένα ντελίριουμ. Ο Σωκράτης είχε πει ότι η Πυθία είχε σώσει την Ελλάδα με τους λοξούς χρησμούς που έδινε. Από τους ποιητές μπορούμε να διδαχθούμε, γιατί μας μιλούν μ’ έναν πρωτόγνωρο τρόπο και λένε αλήθειες που οι άλλοι δεν μπορούν…”.***

   * Φ. Γ. Λόρκα, Ντουέντε, Ινστιτούτο Cervantes, 2003, σς.37-38. ** I. Gibson, Granada en 1936, σ.204. *** Α. Φασιανός “Ανθρωποκεντρική Ζωγραφική 1960-1998”, Ε.Π.Κ.Δ. 1998.