Ο Φρόυντ στην επιστήμη και στην ζωή μας

Κωνσταντίνος Πασσάκος

Από τις αρχές του παρελθόντος αιώνος ο Βιεννέζος ψυχίατρος Ζίγκμουντ Φρόυντ εξέπληξε με τις καινοφανείς θεωρίες του όλους σχεδόν τους επιστήμονες ψυχολόγους και ψυχιάτρους. Υπήρξε ανατρεπτικός της εικόνας που παρουσίαζαν αυτές οι επιστήμες, καθώς και της απεικονίσεως της ψυχικής ζωής του ανθρωπίνου προσώπου, που αυτές περιέγραφαν. Πάντως ο Φρόυντ, είτε θαυμαζόμενος και εξιδανικευόμενος είτε επικρινόμενος και στιγματιζόμενος, υπήρξε μία μεγάλη διάνοια. Όμως με όχι ασήμαντα λάθη. Επομένως απορίες και ερωτήματα έχουν διεγερθεί. Μερικά απ’ αυτά είναι λοιπόν κυρίως –αν μη αποκλειστικώς– η μη συνειδητή περιοχή του ψυχικού μας κόσμου, για την οποία ούτε επίγνωση έχομε ούτε ελέγχομε, που προσδιορίζει και κατευθύνει την καθημερινή συμπεριφορά μας και την εν γένει ζωή μας.

Ερμηνείες αλλά και παρερμηνείες των φροϋδικών θεωριών, πως και πότε έχουν επηρεάσει τις αντιλήψεις μας για την ηθική ζωή. Κατά πόσον ο φροϋδισμός έχει συμβάλει στην κατάσταση του πανσεξουαλισμου της εποχής μας. Πως και πόσο έχει πιθανόν συντελέσει το έργο του Φρόυντ στην εξέλιξη της ψυχολογίας ως επιστήμης και σε ποια έκταση επεδίωξε και προσήγγισε την αντικειμενική αλήθεια σ’ αυτήν. Από που άντλησε ο Φρόυντ το υλικό του για διαμόρφωση των θεωριών του. Με βάση τις σχετικές έως τώρα έρευνες και μελέτες, προσπαθήσαμε να παρουσιάσουμε συνοπτικά και προσιτά το φροϋδικό έργο και να το προσεγγίσουμε αξιολογικά.