Παράδοση και δημιουργία στο εικαστικό έργο του Φώτη Κόντογλου
Γιώργος Κόρδης
[…] Με τους στόχους αυτούς παρουσιάζουμε στο παρόν βιβλίο τέσσερα κείμενα στα οποία επιχειρείται αναλυτική προσέγγιση της εικονογραφικής και εικαστικής δουλειάς του νεοέλληνα δημιουργού. Τα τρία από τα κείμενα αυτά είναι επεξεργασμένες μορφές εισηγήσεων σε πρόσφατα συνέδρια και ημερίδες για τον Φώτη Κόντογλου, ενώ το ένα από αυτά γράφτηκε ως εισαγωγικό σημείωμα σε μελλοντική έκδοση φορητών εικόνων του που βρίσκονται στην Ι. Μονή Αγίων Ανάργυρων Πάρνωνος. Στα κείμενα αυτά αναλύεται το εικονογραφικό έργο του Κόντογλου από ζωγραφική και όχι από εικονογραφική οπτική γωνία. Έτσι δεν μας απασχολούν τόσο οι λύσεις που εφαρμόζει ως προς τους εικονογραφικούς τύπους, ούτε η καταγωγή τους. Μας ενδιαφέρει κυρίως το πώς της εικαστικής αντιμετώπισης της φόρμας· πώς δηλαδή επιτυγχάνεται η δια των χρωμάτων, σχημάτων και συνθετικών λύσεων απόδοση των εικαστικών μορφών των εικονιζόμενων αγίων προσώπων και γεγονότων. Επιχειρούμε, επομένως, να σπουδάσουμε τον Κόντογλου ως ζωγράφο, ως εικαστικό δημιουργό. […] (από τον πρόλογο του βιβλίου)
€ 18.25 € 14.60
- Επιπρόσθετες Πληροφορίες
- Αξιολογήσεις (0)
| Weight | 0.70 kg |
|---|---|
| Dimensions | 17 x 24 cm |
| Συγγραφέας | Γιώργος Κόρδης |
| Σελίδες | 206 |
| isbn13 | 978-960-527-343-9 |
| isbn | 960-527-343-8 |
Be the first to review “Παράδοση και δημιουργία στο εικαστικό έργο του Φώτη Κόντογλου”
You may also like…
Αυγοτέμπερα με υποζωγράφιση
Γιώργος Κόρδης
Το χρώμα ως φως στη βυζαντινή ζωγραφική θεωρία και πρακτική
Η δομημένη με υποζωγράφιση μορφή, επειδή ακριβώς χαρακτηρίζεται από την ενότητα κι επειδή όλα τα στοιχεία της λειτουργούν αισθητικά στον ίδιο βαθμό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι χαρακτηρίζεται από θαυμάσια και ισορροπημένη παρουσία ρυθμού, ο οποίος νοείται ως κατάσταση δυναμικής ισορροπίας, εις τρόπον ώστε ο χώρος και ο χρόνος να αλληλοπεριχωρούνται και να συναπαρτίζουν μία νέα πραγματικότητα, το παρόν…
Κι αυτό γιατί η μορφή αυτή δεν χαρακτηρίζεται από εσωτερικές συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις που καταργούν την αγαπητική αλληλοπεριχώρηση και την κοινωνία των ετεροτήτων. Η υποζωγραφισμένη μορφή παρέχει δυνατότητες εξόδου από τον πόλεμο των αντιθέσεων και εισόδου στον κόσμο του θείου κάλλους, στον κόσμο της ησυχίας και της πραγματικής ειρήνης, στην ζωή που υπάρχει πέρα από την ανάγκη και τις συνέπειές της, στο καθαρό και τέλειο Φως της Αθωότητας.
Η χρωματική δομή στις μορφές του Θεοφάνη του Κρήτος
Γιώργος Κόρδης
Μία αισθητική ανάγνωση
Η χρωματική δομή των μορφών στις εικόνες του Θεοφάνη του Kρητός χαρακτηρίζεται από συνθετότητα που προέρχεται από την χρωματική ουδετεροποίηση των προπλασμών. Έτσι η πλαστικότητα στηρίζεται στην διαλεκτική του ουδέτερου προπλασμού και της φωτεινής σάρκας. Το γεγονός αυτό έχει επιπτώσεις στην αισθητική λειτουργία της εικόνας, καθόσον εγκλωβίζεται στην διαλεκτική φωτός σκιάς και ως εκ τούτου έχει περιορισμένες δυνατότητες «εξόδου» προς την αίσθηση του θεατή.
Κόρδης Γιώργος (Kordis Giorgos)
Ο Γιώργος Κόρδης γεννήθηκε στη Μακρυρράχη Φθιώτιδας το 1956. Σπούδασε θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1975-1979), ενώ παράλληλα έκανε ελεύθερες σπουδές ζωγραφικής και βυζαντινής εικονογραφίας. Μελέτησε συστηματικά την ιστορία και αισθητική της βυζαντινής ζωγραφικής και από το 2003 είναι λέκτορας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (εικονογραφία: θεωρία και πράξη). Συνέχισε τις σπουδές του στις Καλές Τέχνες στη Βοστόνη των ΗΠΑ (School of the Museum of Fine Arts of Boston, 1987-1989). Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, μαθήτευσε κοντά στο μεγάλο Έλληνα χαράκτη Φώτη Μαστιχιάδη, που τον μύησε στον κόσμο της χαρακτικής τέχνης και κυρίως της χαλκογραφίας. Από το 1993 ως το 1997 προσέγγισε εικονογραφικά τα λογοτεχνικά κείμενα του Αλ. Παπαδιαμάντη και άλλων Ελλήνων λογοτεχνών (Κόντογλου, Καρκαβίτσα, Μωραϊτίδη), καθώς και λαϊκά παραμύθια της Κύπρου. Παράλληλα ασχολήθηκε με την έκδοση συλλεκτικών βιβλίων. Από το 1990 ασχολείται συστηματικά με τη διδασκαλία της βυζαντινής ζωγραφικής οργανώνοντας σειρές μαθημάτων και καλοκαιρινά σεμινάρια.
Κίχλη
Γιώργος Κόρδης
Εικαστική διαδρομή στο ομώνυμο ποίημα του Γιώργου Σεφέρη
Δουλεύω εδώ και καιρό πάνω στην «Κίχλη» του Γ. Σεφέρη. Ποίημα δύσκολο, πολυδιάστατο, σπασμένο και ενωμένο εσωτερικά πολλές φορές. Δυσκολεύτηκα όσο καμιά άλλη φορά απ’ όσες έχω επιχειρήσει να πλησιάσω λογοτεχνικά κείμενα. Κι αυτό εξαιτίας της δομής του. Συνειδητοποίησα καλύτερα από κάθε άλλη φορά ότι η ζωγραφική είναι πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα σύνθεση. Η σύνθεση είναι που αποδίδει μια κατάσταση και «απεικονίζει» ένα αντικείμενο. Οι σχέσεις δηλαδή των ζωγραφικών στοιχείων και εν τέλει των επιμέρους μερών μιας μορφής δημιουργεί τις προϋποθέσεις της ζωγραφικής, της εικαστικής δηλαδή απόδοσης της ζωής. Κάθε άλλη απόπειρα ζωγραφικής που βασίζεται σε νατουραλιστικές προϋποθέσεις είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Δεν καταγράφει δηλαδή τη ζωή αλλά αποτελεί μίζερο και φτωχό υπαινιγμό της ζωής, έναν αδύναμο συμβολισμό της. Το έργο τέχνης στην περίπτωση αυτή το περισσότερο που μπορεί να καταφέρει είναι να γίνει ένα σημειοσύμβολο με εννοιολογικές αναφορές στη ζωή και στην πραγματικότητα, αλλά όχι μια παρουσία της ζωής. Δεν είναι επομένως ζωγραφική, δηλαδή γραφή ζωής. […] (Γιώργος Κόρδης)
Related Products
Το δώμα των αθώων
Γιώργος Κόρδης
Η ανείπωτη ωραιότητα των τεταπεινωμένων
Τι άραγε ψιθυρίζει μέσα μας και τρομάζει την ησυχία και θραύει την απλότητα της ενότητας. Τι θρυμματίζει την γεμάτη ετούτη εμπειρία ζωής και κλάσματα γεύσεων προσφέρει. Άνθρωποι που ίστανται στην άκρη δρόμων σκοτεινών προσμένοντας το τυχαίο. Ανυπόμονοι, ξένοι, αλλόκοτοι, στον κόσμο τους κλεισμένοι. Ο αγέρας φυσά θολά και κουρασμένα κι η υπομονή κουράστηκε και εγκατάλειψε. Τι άραγε τρομάζει την ψυχή και αδυνατεί το φως να συναντήσει παντού. Η ψευδής γεύση, η λειψή εμπειρία, η ψιλή πληροφορία, ή το άλλο εκείνο παράδοξο του πνεύματος κενό. Τι φταίει και η ζωή κατακλύστηκε από νεκρά λουλούδια, από άχρηστα αλειτούργητα κοσμήματα, από θαμπές κι ανήλιαγες εικόνες. […]
Εικονίσματα
Γιώργος Κόρδης
Η τεχνική της αυγοτέμπερας με υποζωγράφιση
Τετραχρωμία
Γιώργος Κόρδης
Η εικονογράφηση της τράπεζας της Ι. Μ. Μητρός Ηγαπημένου
[…] Η δημοσίευση και παρουσίαση της δουλειάς αυτής έχει ως στόχο να προκαλέσει το ενδιαφέρον των σύγχρονων εικονογράφων για την λιτή αυτή τετράχρωμη παλέττα η οποία, για την ζωγραφική του τοίχου, έχει μεγάλες χρωματικές δυνατότητες και σημαντικά πλεονεκτήματα.
Οι προσωπογραφίες του Φαγιούμ και η βυζαντινή εικόνα
Γιώργος Κόρδης
Στις μέρες μας πολύ λόγος γίνεται για τα πορτρέτα του Φαγιούμ και πολύς ο θαυμασμός για τα εικαστικά αυτά μνημεία της ύστερης αρχαιότητας, που δείχνουν το μεγαλείο και το υψηλότατο επίπεδο της ελληνιστικής ζωγραφικής. Αναντίρρητα τα ζωγραφικά αυτά έργα, πολλά εκ των οποίων διακρίνονται για την ποιότητά τους και τις εκφραστικές τους αρετές, μαρτυρούν για την ελληνιστική παράδοση που επεβίωσε και στην διάρκεια της ρωμαϊκής περιόδου. Πολύ συχνά όμως παρατηρείται μια υπερβολή, όσον αφορά τη σχέση τους με τη βυζαντινή ζωγραφική των εικόνων. Κι αυτό, γιατί επιχειρείται μια ενοποίηση της ελληνιστικής ζωγραφικής και της αντίστοιχης βυζαντινής, και η κατάργηση ή η υπέρβαση της ιδιοπροσωπίας των δυο αυτών παραδόσεων. (. . .)
Όλοι οι μήνες είν’ καλοί – Ημερολόγιο 2008
Λαϊκά παραμύθια για τους δώδεκα μήνες
[…] Τα παραμύθια μας θέλγουν γιατί μας ταξιδεύουν αλλού. Σ’ έναν άλλο τόπο, μακρινό, σ’ έναν άλλο χρόνο, στο «μια φορά κι έναν καιρό». Ο τόπος είναι απροσδιόριστος, ονειρικός, κι ο καθένας μας μπορεί να μεταφερθεί εκεί, έτσι ή αλλιώς. Ο χρόνος είναι άχρονος και είναι όλος δικός μας. Ο χρόνος στα παραμύθια δεν περνά. Οι ήρωες, όσο κι αν κρατήσει το ταξίδι τους, όσο κι αν ταλαιπωρηθούν, επιστρέφουν αγέραστοι, όμορφοι, ακμαίοι, κι έτοιμοι πάντα για μια νέα αρχή. Αυτός ο απέραντος, ακίνητος και πάντα νέος χρόνος του κόσμου των παραμυθιών, ας υπονομεύσει δημιουργικά το μικρό, ασταθή, στενάχωρο χρόνο του δικού μας κόσμου. Τα δώδεκα παραμύθια που ακολουθούν, ειπωμένα με τη θαλερή, την εύφορη, την έμψυχη γλώσσα της ελληνικής λαϊκής παράδοσης, είναι η πρόταση μας για το 2008. Το λοιπόν, φτου κι αρχίζουμε! Ε. Γ. – Χ. Φ.
Η παραμυθία της καθ’ ημάς ζωγραφικής
Γιώργος Κόρδης
Αν θα θέλαμε τώρα να αξιολογήσουμε την εικαστική πραγματικότητα των Βυζαντινών ευρύτερα, θα λέγαμε ότι αυτή είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα, μία γλώσσα, η ανάπτυξη της οποίας έγινε όχι στην βάση της υποκειμενικής έκφρασης κάποιων καλλιτεχνών, αλλά στην βάση της αίσθησης του ανθρώπου. Στην σταθερή αυτή και αναλλοίωτη βάση οι Βυζαντινοί ανακάλυψαν νόμους που έχουν διαχρονική αξία και μπορούν να έχουν λειτουργικότητα πάντοτε, εφόσον φυσικά αποδεχόμαστε το ευρύτερο πλαίσιο της σκέψης τους, που αφορά στην κοινωνία εικόνας και θεατή. Με τα δεδομένα λοιπόν αυτά δεν είναι, θεωρούμε, λάθος να πούμε ότι η καθ’ ημάς ζωγραφική μπορεί να είναι πάντα νέα και σύγχρονη, αφού στηρίζεται σε σταθερούς νόμους και κυρίως προάγει την αλήθεια της κοινωνίας κι όχι την ψευδαίσθηση της επικοινωνίας. Είναι τέχνη που χειραγωγεί τον άνθρωπο προς τον ρεαλισμό και τον κατευθύνει προς την αναζήτηση της μέθεξης στα πράγματα κι όχι προς την απόκτηση της κενής γνώσης της ιδέας.
Παράθυρα ονείρου
Ηλίας Κεφάλας
Αναδρομές και στάσεις στον ζωγραφικό κόσμο της Μαρίας Χατζηγάκη
Οι σπείρες κατακλύζουν τόσο τις σπουδές, όσο και τους τελειωμένους πίνακες της ύστερης περιόδου. Η Μαρία μπαίνει και βγαίνει από το μυστήριο του μεταχώρου. Προχωρεί και ταυτόχρονα υποχωρεί. Αγγίζει κάτι από το ανείπωτο και αμέσως αποτραβιέται. Ποιο άλλο νόημα μας δίνει αυτό το αρχαιότατο σύμβολο της σπείρας; Αλλά το ότι η σπείρα δείχνει κάτι ή μας προτρέπει σε κάτι, εκεί στο βάθος της ελίσσουσας λόγχης της, που κλείνει σαν σφιγμένη γροθιά, μας το υποδηλώνουν και οι πολλοί σχηματοποιημένοι δείκτες, τα πολύχρωμα κατευθυντήρια βέλη που κατακλύζουν τους τελευταίους πίνακες. Αυτά αυλακώνουν κυκλικά τις σπείρες, ενώ στο βάθος λάμπει είτε με άπλετο φως είτε με σκοτεινό βελούδο η μυστική πύλη: Το ακροτελεύτιο πέρασμα και ίσως το τελικό καταφύγιο. Εκεί λαμβάνει χώρα, εκεί παίρνει σάρκα και οστά η αδηφάγος μοναξιά των μοναξιών. Εκεί σημειώνει το απόλυτο απόγειό της η λέξη «μόνος». Αφήνω τα σχέδια ξανά στα συρτάρια. Η σιωπή είναι καταλυτική και με ταξιδεύει στις αβυθομέτρητες έννοιες του χώρου και του χρόνου. Τα χρώματα με τυφλώνουν. Μακρινές καμπάνες των απροσδιόριστων ηδονικών ήχων, χαμένων στην αχλύ και το όνειρο, με επαναφέρουν στη διάσταση της δοκιμασίας. Αγγίζω ξανά τη συσσωρευμένη σκόνη. Υπάρχω. Και ένας άνεμος παγερός, ξεκινημένος από παμπάλαιους χειμώνες, με σπρώχνει έξω, μακριά από το χώρο των συγκινήσεων. Χαίρε, Μαρία. Σ’ ευχαριστώ για το όνειρο, τη θλίψη, τη φαντασμαγορία. Σ’ ευχαριστώ γι’ αυτό το υπέροχο αλίευμα της ομορφιάς μέσα από το μελαγχολικό παραμύθι του Ανθρώπου.
Λένε για μένα οι ναυτικοί…
Γιώργος Κόρδης
Εικαστική αναφορά στην ποίηση του Νίκου Καββαδία
Τι άλλο θα μπορούσε να ‘ναι ένα κείμενο για τον Νίκο Καββαδία παρά ένα μνημόσυνο στο λιγοστό φως που σιγοκαίει ακούραστα στα σωθικά της παρακμής. Τι άλλο θα μπορούσε να γράψει για το νοσταλγό ετούτο της ατίθασης ουτοπίας που, όπως κάθε ναυτικός, του πραγματικού το ανέφικτο ζήτησε και χώρους και τρόπους, απροσπέλαστους σε ανθρώπους καθαρούς, τόλμησε να περπατήσει, που δε δείλιασε να αγγίξει και να ψαύσει της αμαρτίας το σώμα και να βγει νικητής και νικημένος μαζί. Λένε για μένα οι ναυτικοί… Αφηγητής και διαβάτης μαζί. Η γοητεία και το κουράγιο να ‘ναι κανείς μέσα σ’ ό,τι αφηγείται, να ‘ναι κοντά -έστω κοντά- και ν’ αφουγκράζεται τες ψυχές που πονούν και παραδίδονται στου μπορετού την πενία. […]
Η χαμένη ενότητα των πραγμάτων
Ανδρέας Φωκάς
Θέματα ζωγραφικής και αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα
Πρόσωπα ολόφωτα (Εικοσιπέντε μικρογραφίες)
Γιώργος Κόρδης
Εικονογραφική αναφορά στους πατέρες της Φιλοκαλίας: Εικοσιπέντε μικρογραφίες
(. . .) Οι πατέρες της φιλοκαλίας έζησαν τη ζωή, γιατί -δοχεία αυτοί της Θείας Ενέργειας- τη δέχτηκαν ολόκληρη και την αγάπησαν χωρίς όρια και περιορισμούς. Κι ύστερα όλη ετούτη την εμπειρία του Θεού και της ζωής, όλη ετούτη τη χαρά, την κατέγραψαν για χάρη των άλλων που ζητούν να ακολουθήσουν το δρόμο το δύσκολο της ζωής. Για όλα ετούτα πλησίασα τον κόσμο των νηπτικών πατέρων και επιχείρησα να εικονογραφήσω τις μορφές, τις αγιασμένες και καθαρές. Έτσι βγήκε η σειρά των μικρογραφιών του φακέλου αυτού. Ακολούθησα σε πολλά την αντίστοιχη εικονογραφία του Ράλλη Κοψίδη, αλλά δανείσθηκα στοιχεία και από άλλες πηγές, εμπλουτίζοντας τη σύνθεση με διάφορες λεπτομέρειες αφηγηματικού χαρακτήρα, που ταυτόχρονα νοηματοδοτούν, ομορφαίνουν και πλουμίζουν την εικόνα. (. . . )
There are no reviews yet.