Για την κακιά την ώρα

Ο Νίκος Καλαποθάκος γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Κείμενά του δημοσίευσε στο περιοδικό Ίνδικτος και στην ιστοσελίδα JaJ.gr | Journalists About Journalism. Από τις εκδόσεις Αρμός έχουν εκδοθεί τα βιβλία του Από το κομπολόι στο ρολόι – Μια εσωτερική ιστορία του ρεμπέτικου (2007) και Κλειδωμένα σώματα, Κλειστοί χρόνοι, Συνεχείς κόσμοι – Βασανιστήρια καὶ θανατώσεις στην εικονομαχία (2013).

Δείτε την παρουσίαση του βιβλίου Κλειδωμένα Σώματα, Κλειστοί χρόνοι, Συνεχείς κόσμοι στον Αρμό εδώ (VIDEO)

Ἡ μελέτη αὐτὴ μπορεῖ νὰ ἔχη ὡς ὑλικό της τὸν λαϊκὸ ἑλληνικὸ κινηματογράφο. Ποὺ ἔπαλλε χορδὲς στὸν χῶρο τοῦ ἀνείπωτου καὶ ποὺ σὲ συγκινοῦσε πρὶν τὸν σκεφθῆς, ἀλλὰ δὲν ἀναφέρεται εὐθέως σ’ αὐτόν. Καθὼς ἀντικείμενό της εἶναι, κυρίως, οἱ ψυχισμοί, οἱ ψυχικὲς προτυποποιήσεις καὶ οἱ πραγματικότητες ποὺ συστήνουν οἱ φαντασιώσεις τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας. Όπως αὐτὲς ἀποτυπώνονται στὴν μεγάλη ὀθόνη. Εξ οὗ καὶ δὲν ἀσχολεῖται μὲ τὴν τέχνη του ἢ μὲ τὴν αἰσθητικὴ τῶν ταινιῶν, παρὰ μόνον στὸ μέτρο ποὺ αὐτὰ ἅπτονται τοῦ ἀνθρωπολογικοῦ καὶ εἰδικώτερα τοῦ κοινωνικοῦ φαντασιακοῦ. Αἴφνης, ἡ προβληματικότης καὶ ἡ ἀσυμβατότης μεταξὺ κινήσεως καὶ στατικότητος τῶν εἰκόνων. Η ἐλλιπὴς καὶ ἀνεπεξέργαστη ἐσωτερικότης καὶ ψυχολογία τῶν ἡρώων, ἡ τυποποίη- ση, ἡ σκηνοθεσία, τὸ σενάριο κ.λπ. δὲν συνιστοῦν, ἐξ αὐτῆς τῆς ὀπτικῆς, τεχνικὰ προβλήματα, ἀλλὰ ἐμφάνειες μιᾶς ὡρισμένης κουλτούρας ποὺ τὰ ὑποστηλώνει. Ὡς ἐκ τούτου, τὸ δοκίμιο αὐτὸ δὲν ἀνήκει στὴν κινηματογραφικὴ φιλολογία, εὐθέως τοὐλάχιστον, ἀλλὰ κυρίως στὴν ἐθνοψυχολογία καὶ τὴν ἀνθρωπολογία. Οἱ ταινίες ποὺ ἐπελέχθησαν ἔπρεπε νὰ εἶναι ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερο παραδειγματικές, νὰ συμπυκνώνουν πόθους, ἐπιθυμίες, αἰσθήματα καὶ φαντασιακὲς σκηνές, νὰ ἔχουν δώσει μορφὴ σὲ αὐτά, ἀλλὰ καὶ νὰ τὰ ἔχουν ἐπαντροφοδοτήσει καὶ στοιχειώσει. Νὰ ἔχουν κατασκευάσει ἔτσι, οὐσιαστικά, ἱδρυτικὲς ἱστορίες –καταγωγικοὺς μύθους–, οἱ ὁποῖες καὶ εἶναι καθοριστικές, στὴν περίπτωση ποὺ τὸ παρὸν δὲν ἀπομακρύνεται ἱκανῶς ἀπὸ αὐτές, καθὼς προκαταλαμβάνουν, σὰν φυλαχτὸ γιὰ τὴν κακιὰ τὴν ὥρα –σ’ αὐτήν, ἐκ μιᾶς ἀπόψεως, μπορεῖ νὰ περιληφθῆ καὶ αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ βιβλίο–, τὴν ἀπειλὴ τοῦ συμβάντος, ποὺ διαταράσσει τὴν τάξη, ὀργανώνοντας τὸ σημασιολογικὸ πλέγμα καὶ ἐγγυώμενες τὴν ὑποδεκτικὴ δύναμη τῆς βραδύτητος ἔναντι τῆς ἐξαίφνης ἀναστατώσεως ἐκ τοῦ ἀλλοτρίου.

gia tin kakia tin ora