Όλα ή Τίποτα

Φώτης Τερζάκης

Συζητήσεις και αντιπαραθέσεις

Μακρά και ακατάληκτη συνομιλία με τον Γιάννη Καλιόρη

Τὸ βιβλίο αὐτὸ εἶναι τὸ ἀποτύπωμα δημοσίων συζητήσεων τοῦ συγγραφέα μὲ φίλους συνομιλητές. Ἡ δεύτερη καὶ ἡ τρίτη εἶναι σχετικὰ πρόσφατες (λίγο πρὶν καὶ λίγο μετὰ τὶς τελευταῖες ἐκλογὲς τοῦ 2015, πρὶν ὡστόσο ἀπὸ τὴν ταπεινωτικὴ συνθηκολόγηση τοῦ Ἰουλίου)· ἡ πρώτη ἔγινε τὴ χρονιὰ τοῦ 1989-90, ἱστορικὴ στιγμὴ τῆς κατάρρευσης τοῦ Ἀνατολικοῦ Μπλόκ. Εἶναι ὅλες σημαδεμένες ἀπὸ τὴν πολιτικὴ ἐπικαιρότητα, θέτουν ὡστόσο ζητήματα ποὺ ἔχουν πολὺ πιὸ μακροϊστορικὴ σημασία. Κεντρικό τους μέλημα εἶναι ἡ ἐπεξεργασία μιᾶς στρατηγικῆς γιὰ τὰ ριζοσπαστικὰ ἀντικαπιταλιστικὰ κινήματα, καὶ τὸ ἀκανθῶδες ζήτημα τῶν σχέσεών τους μὲ τὸ κράτος.Στὴ βάση αὐτή, τεκμηριώνουν μιὰ μετατόπιση τῆς ὀπτικῆς τοῦ συγγραφέα σὲ βάθος εἰκοσιπενταετίας,συνέπεια τοῦ ἐξαναγκασμοῦ σὲ ἀμυντικὴ θέση ἀπέναντι στὴν κεφαλαιοκρατικὴ ἀντεπίθεση – τὶς μεθοδεύσεις τοῦ χρηματοπιστωτικοῦ καπιταλισμοῦ τῶν ἡμερῶν μας.Ἀπὸ τὴ μία πλευρά, δηλαδή, δοκιμάζουν τὶς ἀντοχὲς τῆς «κλασικῆς» ἀναρχικῆς ρητορικῆς περὶ κράτους, ἀπο τὴν ἄλλη προσημειώνουν ἐκεῖνο ποὺ πρέπει νὰ θεωρεῖται ἀπαράγραπτο στὴν ἄρθρωση καὶ τὴ στοχοθεσία τῶν ἀσυνθηκολόγητων κοινωνικῶν κινημάτων.

Γιάννης Μ. Καλιόρης

Ο αναρχοδυναμικός καπιταλισμός της νεοφιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης -που επέφερε κρίσιμη απόκλιση συμφερόντων μεταξύ κοινωνίας και οικονομίας- ενθρόνισε την αγορά «αυτορυθμιζόμενο» ρυθμιστή των κοινωνικών ανταλλαγών, προάγοντας αποφασιστικά το εμπόρευμα σε καθολική εστία της συμβολικής παραγωγής και ολοκληρώνοντας την αποϊέρωση του κόσμου δια της μετατροπής των στοιχείων του σε αξίες αγοραίες. Παράλληλα εξεθείασε το άτομο ως υποκείμενο αυτοσυνείδητο και χειραφετημένο, αυτουργό της τύχης του και νομιμοποιητική αρχή των αποφάσεων, αλλά ταυτόχρονα το κατέστησε οντότητα ευχείρωτη και ετερόνομη, μαζοποιημένη πρώτη ύλη μιας Ιστορίας δυναμοποιημένης από τη σύγχρονη τεχνοεπιστήμη στο πλαίσιο ενός ασφυκτικού οικονομικού ορισμού της πραγματικότητος και στην υπηρεσία μιας αδήριτης αναγκαιότητος για αέναη ποσοτική μεγέθυνση. Κι αυτό φαντάζει σαν ένας ακόμη ανάβαθμος της «προμηθεϊκής εποποιΐας» του Ανθρώπου, συγκαλύπτοντας έτσι την οπτική των ατόμων ως θυμάτων της Ιστορίας, που αποσταθεροποιούνται και συνθλίβονται από τους μεγάλους διασκελισμούς της, και εν προκειμένω εκβιάζονται σε έπακρον ανταγωνιστικής υπερπροσπάθειας, συμπιεζόμενα από την αυτοδυναμική ενός ανεξέλεγκτου πλέον συστήματος, που έχοντας κίνητρο το κέρδος και κινητήρα τον καθολικό ανταγωνισμό, πλήττει μεταξύ άλλων και την ίδια την ουσία της εξατομίκευσης, αποσαθρώνοντας τις συναπτικές αξίες που θα τη στερέωναν στο αυθεντικό της νόημα. Τα σύγχρονα φανερώματα της καταγωγικής αυτής αντινομίας της καπιταλιστικής κοινωνίας να εγείρει στη συνείδηση των μελών της προσδοκίες και ιδεώδη που πρόκειται αναγκαία να διαστρέψει στην πράξη, επιχειρεί να εκθέσει και το ανά χείρας βιβλίο.

Γιάννης Μ. Καλιόρης

Λογοτεχνία, κινηματογράφος, διάφορα κοινωνικά φαινόμενα και προβλήματα πολιτιστικά, καθώς και τα άρθρα άλλων συγγραφέων, αποτελούν τις αφορμές των έντεκα κειμένων αυτού του βιβλίου, τα οποία συνιστούν ισάριθμες μαχητικές παρεμβάσεις στον χώρο των ιδεολογικών ζυμώσεων κατά την περίοδο 1964-67 και 1977-81.