Πεζογραφία και Εξουσία στη νεότερη Ελλάδα

Κωνσταντίνος Α. Δημάδης

Η συνομιλία του Λόγου με την Εξουσία αποτελεί κεντρικό άξονα που συνδέει τη φιλολογική με την ιστορική επιστήμη, όπως με τον κάθε τεχνίτη του λόγου με την εποχή του. Στην Ελλάδα του 2013 το αέναο τούτο θέμα γίνεται επίκαιρο, για να μην πούμε και επίμαχο. Γύρω από αυτόν τον άξονα οργανώνονται τα 9 εκτενή δοκίμια που συγκεντρώνονται για πρώτη φορά στο καινούργιο βιβλίο του Κώστα Δημάδη, νεοελληνιστή και συγκριτολόγου με λαμπρή ακαδημαϊκή σταδιοδρομία στα πανεπιστήμια του Άμστερνταμ, του Χρόνιγκεν και του Βερολίνου. Με εύστοχες αναλύσεις, εμπλουτισμένες με την παρουσίαση αδημοσίευτου ή δυσεύρετου υλικού, ο κ. Δημάδης τοποθετεί γνωστούς πεζογράφους (ανάμεσά τους είναι ο Καζαντζάκης, ο Καραγάτσης, ο Πρεβελάκης και ο Μυριβήλης), στο πλαίσιο του μεταξικού καθεστώτος και του ευρωπαϊκού κλίματος στις παραμονές του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Άλλα κεφάλαια του βιβλίου πραγματεύονται για πρώτη (ήδη το 1836) σε άλλη γλώσσα μετάφραση νεοελληνικού μυθιστορήματος, την πρώτη, ιστορική και ανεπανάληπτη περιοδεία του Βασιλικού Θεάτρου στη Δυτική Ευρώπη και ένα άγνωστο πεζογραφικό κείμενο του Βενέζη – όλα, εννοείται, σε άμεση σχέση με την πολιτική πραγματικότητα της Εξουσίας στην αντίστοιχη εποχή.