Τα δέκα κύματα

Νίκος Μαρτίνος

Μια ναυτική ιστορία

Ύστερα από μισό αιώνα ο Δημήτρης αισθάνεται την ανάγκη ν’ ανοίξει την καρδιά του σ’ ένα στενό του φίλο μιλώντας του για μια παλιά ιστορία που σημάδεψε ανεξίτηλα τη ζωή του. Καθώς η αφήγηση προχωρεί, ξεδιπλώνεται μια ζωή μοναχική, γεμάτη μόχθο και κακουχίες που κύλησε μέσα σε ψαρόβαρκες, σε ποστάλια και σε ποντοπόρα του εμπορικού ναυτικού. Μια ζωή βασανισμένη, ένα ατέλειωτο ταξίδι, που το ‘κανε ακόμα πιο μακρύ η φυλακή του καραβιού, η σκληρή δουλειά και η αγωνία της θάλασσας. Γιατί όμως ο Δημήτρης αισθάνεται τώρα στα γεράματα την ανάγκη να μιλήσει για πρώτη φορά για ένα περιστατικό της νιότης του. Τι ήταν αυτό που δεν τον άφησε ποτέ να ησυχάσει. Ποιες είναι αυτές οι μνήμες που επανέρχονται όλο και πιο συχνά αφήνοντάς τον ξάγρυπνο να καπνίζει στο στρώμα με τις ώρες. Τι πραγματικά συνέβη τότε σ’ εκείνο το απόμερο ακρογιάλι κάπου στη μέση του Αιγαίου με το γέμισμα του φεγγαριού.

Ο Πατέρας μου -μύρο το κύμα που τον τύλιξε- δεν είχε σκοπό να με κάμη ναυτικό. – Μακριά, έλεγε, μακριά, παιδί μου, απ’ τ’ άτιμο στοιχειό! Δεν έχει πίστη, δεν έχει έλεος. Λάτρεψέ την όσο θες, δόξασέ την· εκείνη το σκοπό της. Μη κοιτάς που χαμογελά, που σου τάζει θησαυρούς. Αργά-γρήγορα θα σου σκάψη το λάκκο ή θα σε ρίξη πετσί και κόκκαλο, άχρηστο στον κόσμο. Είπες θάλασσα, είπες γυναίκα, το ίδιο κάνει. […]

 Θαλασσινά Διηγήματα

Πρόλογος: Νίκος Μαρτίνος

Τα «Λόγια της πλώρης» είναι η πιο γνωστή συλλογή διηγημάτων του Ανδρέα Καρκαβίτσα. Πρόκειται για 21 θαλασσινά διηγήματα με πρωταγωνιστές ανώνυμους ναυτικούς και θέμα τη σκληρή καθημερινότητα της ναυτοσύνης. Κυρίαρχη σε όλο το έργο είναι η παρουσία της θάλασσας, σκοτεινής και ταραγμένης, που έχει την παράδοξη δύναμη να απειλεί και να εκμηδενίζει τον άνθρωπο αλλά συνάμα να εμπνέει πάθος.