Θερμός π. Βασίλειος (Thermos Vasileios)

Ο π. Βασίλειος Θερμός γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1957 και σπούδασε Ιατρική και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ασκεί την Ψυχιατρική και Ψυχοθεραπεία παιδιών, εφήβων και νέων. Είναι διδάκτορας του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθμό “άριστα”. Μετεκπαιδεύθηκε ως επισκέπτης επιστήμονας (Visiting Scholar) στα πανεπιστήμια Harvard, Boston University, Boston College, Andover Newton. Τα βασικά του ενδιαφέροντα είναι ο διάλογος Θεολογίας-Ποιμαντικής και Ψυχιατρικής-Ψυχαναλύσεως, η ψυχολογία του κληρικού και του εκκλησιαστικού οργανισμού, η ψυχολογία και ψυχοπαθολογία της θρησκευτικότητος, η εφηβεία και τα προβλήματά της. Έχει εργασθεί σε εκπαιδευτικά προγράμματα κληρικών και εκκλησιαστικών στελεχών, έχει δημοσιεύσει διάφορα βιβλία και άρθρα, έχει συμμετάσχει σε πολλές εκδηλώσεις και εκπομπές. Υπηρετεί στην Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας.

Έργα του ιδίου

Βιβλία:

Ποιμαίνοντες μετ’ επιστήμης. Αρμός, 1996, 3^η έκδοση: 2007. Δώδεκα κείμενα για την εφηβεία, για τη νεοελληνική θρησκευτικότητα, για τον σύγχρονο κόσμο, για την κοινωνία του θεάματος, για το νόημα της άσκησης, για τη σχέση Εκκλησίας και Ψυχολογίας κ.α.

Ομοιοπαθείς άνθρωποι: ζητήματα ποιμαντικής αυτοσυνειδησίας. Για κληρικούς. Αποστολική Διακονία, 1996.

Αναζητώντας το πρόσωπο: αληθής και ψευδής εαυτός κατά τον Donald Winnicott και κατά τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά. Αρμός, 1998, 6^η έκδοση: 2011. Αλήθεια και ψέμα στον ψυχισμό και στην πνευματική ζωή-η θέση της διάνοιας.

Μεταφράσθηκε στα Αγγλικά, Ρωσικά, και Σερβικά.

Η ιερατική κλίση ως ψυχολογικό γεγονός (διδακτορική διατριβή). Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας, 1998. Γρηγόρη, 2^η έκδοση: 2005.

Τα οφφίκια των πρεσβυτέρων: μια σπουδή στην ιστορία και στην ποιμαντική ψυχολογία. Ακρίτας, 1999, 2^η έκδοση 2007.

Μαζί με τους γονείς. Ακρίτας, 1999, 5^η έκδοση: 2009. Ραδιοφωνικές εκπομπές για τη σχέση γονέων και παιδιών.

Μεταφράσθηκε στα Ρουμανικά.

Εκ της αυλής ταύτης: κείμενα εκκλησιαστικής κριτικής. Αρμός, 2001. Κείμενα που ασχολούνται με τους εκκλησιαστικούς θεσμούς και την λατρευτική γλώσσα, που αναλογίζονται πως λειτουργεί η Εκκλησία, πως σχετίζεται με τον κόσμο, πως διαβάζουμε τους Πατέρες, πως (δεν) λειτουργεί η ενότητα, πως αντιλαμβανόμαστε την άσκηση, πως υποκύπτουμε σε ιδιωτικές θεολογίες, γιατί δεν μετανοούμε.

Πένταθλον. Ακρίτας, 2002. Σχολιασμένη ανθολογία κειμένων γύρω από το φαινόμενο του εκκλησιαστικού φανατισμού και τις παρερμηνείες της παράδοσης.

Το ξεχασμένο Μυστήριο: εκκλησιολογικές συνέπειες του Αγίου Χρίσματος. Γρηγόρη, 2003, 2^η έκδοση: 2004. Τι σημαίνει να έχεις δεχθή Άγιο Πνεύμα: στη Λατρεία, στην οργάνωση της Εκκλησίας, στην πνευματική ζωή.

Μεταφράσθηκε στα Αγγλικά.

Η χαρά της ζωής και της δημιουργίας. Αρμός, 2003, 6^η έκδοση: 2013. Ομιλίες για τον έρωτα, τη συζυγία, τη χαρά των παιδιών.

Οι δικοί μου οι ξένοι. Εν πλω, 2005. Ένδεκα κείμενα για τη σχέση της Εκκλησίας με τον κόσμο και τον πολιτισμό, με την κοινωνία του θεάματος, με το έθνος και τον εθνικισμό κ.α.

Από που πάνε για την Εκκλησία; ένας ζωντανός διάλογος (επιμέλεια). Μαΐστρος, 2005, 2^η έκδοση: 2006. Μαρτυρίες και απόψεις κληρικών και λαϊκών για τη σημερινή εκκλησιαστική κατάσταση και προτάσεις αλλαγής.

Άνθρωπος στον ορίζοντα! Προσεγγίζοντας τη συνάντηση Ορθόδοξης Θεολογίας και επιστημών του ψυχισμού. Γρηγόρη, 2006. Σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις γραμμένες σε διαλογική μορφή.

Μεταφράσθηκε στα Ρουμανικά.

Εκκλησία και νέοι χωρίς αερόσακο. Μαΐστρος, 2006. Δέκα κείμενα για τη σχέση Εκκλησίας και νέων, καθώς και για τη θρησκευτικότητα παιδιών και εφήβων.

Χρειαζόμαστε την οικογένεια; Αρμός, 2007, 4^η έκδοση: 2010. Ομιλίες για το άγχος, για την ψυχική επαφή, για το τι σημαίνει «αγαπώ το παιδί μου», για την κρίση του ζευγαριού, για την βία των παιδιών, για το παιδί μας ως εικόνα Θεού κ.α.

Περάσματα στην απέναντι όχθη. Εν πλω, 2007, 2^η έκδοση: 2008. Δεκατρία κείμενα-περάσματα από το ιδιωτικό στο δημόσιο και από το ψυχολογικό στο θεολογικό. Για τη συγχώρηση, τη μετάνοια, την πνευματικότητα, την αλαζονεία, τη λαγνεία, το θαύμα· αλλά και για τους μετανάστες, τη βία, τη δημοκρατία, τον πολιτισμό, τους εφήβους, τις διαπροσωπικές σχέσεις, τις σέκτες, τον εθελοντισμό, την αρρώστια.

Μεταφράσθηκε στα Ρουμανικά.

«Σύνεσις» και «παράνοια»: για τη μετάφραση της Λατρείας μας. Γρηγόρη, 2007. Θεολογική και επιστημονική τεκμηρίωση της ανάγκης να μεταφραστή η Λατρεία μας στη Νέα Ελληνική.

Ταραγμένη άνοιξη: για μια κατανόηση της εφηβείας. Αρχονταρίκι, 2008, 5^η έκδοση 2013. Σπουδή στο αναπτυξιακό έργο της εφηβείας με ιδιαίτερη αναφορά στην ποιμαντική της.

Μεταφράσθηκε στα Ρουμανικά.

Που να βρω την ψυχή μου; το ανθρώπινο πρόσωπο στον σύγχρονο κόσμο. Αρμός, 2008, 3^η έκδοση 2011. Σειρά επτά διαλέξεων με τη σχετική συζήτησή τους, σχετικά με τη συνειδητή και ασυνείδητη διαμόρφωση του ανθρωπίνου προσώπου, τις αλληλεπιδράσεις του με τη σημερινή εποχή, τις περιπέτειές του μέσα στην ομάδα και στην ιστορία, τη σχέση των θεολογικών και ψυχολογικών παραμέτρων του, τις πνευματικές προοπτικές του.

Οδύνη Σώματος Χριστού: κεφάλαια εκκλησιαστικής αυτογνωσίας. Ακρίτας, 2009. Δώδεκα κείμενα για προβληματικά φαινόμενα της εκκλησιαστικής μας ζωής, όπως η απουσία ενότητας, η ψυχολογική εξάρτηση από τους πνευματικούς, η κακή χρήση του χρήματος, η δημιουργία συντεχνιακής νοοτροπίας, η εσφαλμένη χρήση των επιτιμίων, ο μισογυνισμός εξ αιτίας φόβου, η υπαλληλική εκφύλιση της ιερωσύνης, η έλλειψη ποιμαντικής εξατομίκευσης κ.α.

Άνθρωπος μόνος και μπερδεμένος ψάχνει: το αίνιγμα, ο πόνος και η ευλογία της σχέσης. Αρμός, 2009, 3^η έκδοση 2012. Σειρά επτά διαλέξεων με τη σχετική συζήτησή τους, σχετικά με την ψυχολογία των σχέσεών μας με τους άλλους, με τον Θεό, με τον εαυτό μας, καθώς και θεολογικές τοποθετήσεις για το νόημα και την προοπτική του φαινομένου της σχέσης.

Διαδρομές αγάπης και γνώσης. Αρχονταρίκι, 2010, 2^η έκδοση 2020. Εικοσιένα κείμενα για ποικίλα θέματα, «διαδρομές» στην ψυχή μας, στην οικογένεια, στην Εκκλησία, στον κόσμο, στη παιδεία, στον πόνο.

Έρωτας του απόλυτου: δοκιμές πάνω στην αιώνια διαπάλη μεταξύ φαντασίωσης και πραγματικότητας στην ανθρώπινη ζωή. Αρμός, 2010, 2^η έκδοση 2011. Σειρά πέντε διαλέξεων με τη σχετική συζήτησή τους πάνω στο ζήτημα των σχέσεων φαντασίας και πραγματικότητας, και στην διαλεκτική ένταση μεταξύ απολύτου και σχετικού.

Θησαυρός σε πήλινα σκεύη: η ψυχοσωματική επιβάρυνση των κληρικών μας και των συζύγων τους. Εκτεταμένη ανασκόπηση των διεθνών ερευνών σχετικά με τις επιβαρύνσεις που προκαλεί στην υγεία των κληρικών και των συζύγων τους η ποιμαντική διακονία, καθώς και πρωτότυπη ελληνική έρευνα μεταξύ Ελλήνων και Αμερικανών Ορθοδόξων κληρικών. 2011, κεντρική διάθεση: εκδόσεις Αρμός.

Έθνος-σκαντζόχοιρος! Μια προσωπική μαρτυρία και κάποιοι στοχασμοί για την αναξιοκρατία των νεοελληνικών πανεπιστημίων, 2011, κεντρική διάθεση: εκδόσεις Αρμός. Με πρόλογο του Χαρίδημου Τσούκα.

Η καρδιά σε κρίση: οι Ψαλμοί ως οδοδείκτης στα δύσκολα. Πέντε μαθήματα για την πορεία της ψυχής όπως διαφαίνεται μέσα από τους Ψαλμούς. Αρμός, 2013.

Μαλαματένια λόγια: ευχές της Εκκλησίας σε γλώσσα σύγχρονη. Μετάφραση επιλεγμένων ευχών της Λατρείας μας, εκδ. Εν πλω, 2014.

Το ρίγος της ύπαρξης. Ίνδικτος, 2015. Εικοσιδύο κείμενα (εισηγήσεις σε συνέδρια ή δημοσιεύσεις) που, παρά τον επιστημονικό τους χαρακτήρα, απευθύνονται και στο ευρύ κοινό το οποίο ενδιαφέρεται για την συνάντηση θεολογίας και ψυχολογικών επιστημών.

Στα μονοπάτια του κόσμου: ποιμαντικοί βηματισμοί στο σήμερα. Αρμός, 2016. Εγχειρίδιο Ποιμαντικής για τους φοιτητές και ανθολόγιο σχετικών κειμένων.

Έλξη και πάθος: μια διεπιστημονική προσέγγιση της ομοφυλοφιλίας. Εν πλω, 2016, 2^η έκδοση 2021. Ψυχιατρική, ψυχολογική, φιλοσοφική, και θεολογική απόπειρα να διερευνηθή το ζήτημα και να χαραχθή μια ποιμαντική στρατηγική.

Φυγή προς τα εμπρός: πώς μια ήττα μετατρέπεται σε νίκη; Αρμός, 2017. Είκοσι κείμενα κριτικής της νεοελληνικής κοινωνίας σε συνάρτηση με την οικονομική κρίση, την θέση της στην παγκόσμια κοινότητα, τις πολιτισμικές της ιδιαιτερότητες. Με πρόλογο του Χαρίδημου Τσούκα.

 Σεξουαλικός προσανατολισμός και ταυτότητα φύλου: οι απαντήσεις …και οι άνθρωποι. Εν πλω, 2017. Διευκρινίσεις για τα ζητήματα της ομοφυλοφιλίας και της ταυτότητας/αλλαγής φύλου με μορφή ερωταποκρίσεων, καθώς και ενδεικτικές πραγματικές περιπτώσεις.

Μεταφράσθηκε στα Αγγλικά.

Μουσικές για την ψυχή και τον κόσμο: ‘συμφωνίες’ δωματίου αλλά και ανοιχτού χώρου για τα καίρια. Αρμός, 2018. Τριάντα τρία κείμενα (άρθρα, εισηγήσεις, βιβλιοκριτικές) για θέματα στα οποία συναντώνται ψυχολογία και θεολογία, ζητήματα εκκλησιαστικής ζωής, και θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος.

Ξεκλειδώνοντας τις σχέσεις. Αρχονταρίκι, 2018, 2^η έκδοση 2019. Δώδεκα απομαγνητοφωνημένες ομιλίες για τις οικογενειακές σχέσεις.

«Ιερουργείν τον λόγον της αληθείας Σου». Άρθρα από τον Εφημέριο (2002-2009). Επιστροφή, 2019. Κείμενα για κληρικούς και ιεροψάλτες.

Σώμα θαμμένο και ζωηφόρο: σπουδή στην ψυχο(παθο)λογία του εκκλησιαστικού οργανισμού και της ηγεσίας του. Ασυνείδητες πλευρές της συλλογικής εκκλησιαστικής ζωής, με παραδείγματα. Αρμός, 2019.

Το αύριο συμβαίνει σήμερα! Ακρίτας, 2020. Συνομιλίες για ποικίλα θέματα.

Με των καιρών τα κύματα. Επιστροφή, 2021. Εικοσιπέντε κείμενα για την κοινωνία, τη δικαιοσύνη, τους νέους, τον γάμο, την πίστη, την πανδημία.

Το βλέμμα στην ενδοχώρα: μια συνοδοιπορία με τον Πνευματικό. Γρηγόρη, 2021. Απόψεις και εμπειρίες γύρω από την Εξομολόγηση, με παραδείγματα διαλόγων.

Ποιητικά:

Φωνήεντες στεναγμοί (ποιητική συλλογή). Αρμός, 1996. Βραβείο Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων.

Ασματική ακολουθία του Γάμου (υμνογραφικό). Ακρίτας, 2000. 2η έκδοση  2013, κεντρική διάθεση: εκδόσεις Αρμός.

Ονειροδρόμιο (ποιητική συλλογή με κολλάζ). Εν πλω, 2003.

Πυραγός επί τιμή (ποιητική συλλογή με κολλάζ), 2010, κεντρική διάθεση: εκδόσεις Αρμός.

Η καταστροφή του κτηματολογίου (ποιητική συλλογή με κολλάζ), 2013, κεντρική διάθεση: εκδόσεις Αρμός.

Επιλογή από δημοσιεύσεις στα Ελληνικά:

Η θρησκευτικότητα ως μηχανισμός ενδυνάμωσης στη θεραπευτική πορεία των ψυχικά πασχόντων. Στον τόμο «Ενδυνάμωση και συνηγορία. Για μια δημοκρατία της ψυχικής υγείας», εκδ. Τόπος, 2016.

Ανθρωπιστικές σπουδές μέσα σε αλλαγή παραδείγματος; Μάλλον κάτι διέφυγε της προσοχής μας. Φρέαρ, τ. 20, 2017.

Η παράδοξη σχέση «πνευματικότητας» και ψυχικής υγείας όταν μεσολαβεί κουλτούρα ακραίου ατομικισμού. Ψυχής Δρόμοι, τ. 21, 2021.

Εξατομίκευση κατά την εξομολόγηση: άσκηση αγάπης και αλήθειας. Στον τόμο «Το Φως που ελευθερώνει: οντολογικές, υπαρξιακές, και ψυχολογικές διαστάσεις της εξομολόγησης», εκδ. Εν Πλω, 2021.

Άρθρα και συνεντεύξεις έχουν μεταφρασθή στα Αγγλικά, Γαλλικά, Ρωσικά, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Ισπανικά, Ιταλικά, Σερβικά, Γερμανικά, Φινλανδικά, Αλβανικά. Στα Αγγλικά κυκλοφορούν και τα βιβλία-συλλογές άρθρων Thirst for Love and Truth: Encounters of Orthodox Theology and Psychological Science (Alexander press) και Psychology in the Service of the Church (Sebastian press). Επίσης από το Sebastian press εκδόθηκε και μία ποιητική συλλογή με κολλάζ υπό τον τίτλο Nocturnal flights to truth.

Π.ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΡΜΟΣ 22-10-2007 from p.metall on Vimeo.