Σύναξη 157

Προλογικό 157ου τεύχους: Ἀγωνίες καὶ ἀγῶνες: Ἕνα ζευγάρωμα

Πολὺ συχνὰ στὸ διάβα τῆς ἱστορίας οἱ ἀγωνίες καὶ οἱ ἀγῶνες ζευγαρώνουν. Καὶ εἶναι καλὸ νὰ ζευγαρώνουν. Ἂν δὲν ζευγαρώσουν ἢ ἂν πάρουν διαζύγιο, τότε ἡ ἀγωνία μπορεῖ νὰ ξεψυχήσει στὰ βάθη τῆς ἀπόγνωσης, ὁ δὲ ἀγώνας μπορεῖ νὰ καταντήσει ἐγωπαθὲς πεῖσμα.

Τὴν ἀγωνία τὴν γεννᾶ ἡ ἐγκατάλειψη, ὁ φόβος, ὁ κατατρεγμός, τὸ ἄδικο. Καὶ τότε τὸ παράπονο ὑψώνεται ὡς Ψαλμὸς γοερός.  «Ἡ ψυχή μου εἶναι γεμάτη πόνους καὶ ἡ ζωή μου ζύγωσε στὸ θάνατο. […] Γιατί ἀποδιώχνεις τὴν ψυχή μου, Κύριε; Γιατί κρυμμένο μοῦ κρατᾶς τὸ πρόσωπό σου;». «Σήκω ἐπάνω ἐσύ, Θεέ, κρίνε τὸν κόσμο».

Μὰ ὅταν κρίνει ὁ Θεός, καλεῖ τὸν ἄνθρωπο σὲ ἀγῶνες. Τὸν καλεῖ δηλαδὴ νὰ γίνει συνεργὸς τοῦ Κυρίου Του μέσα στὴν ἱστορία: «Ὣς πότε ἄδικα θὰ κρίνετε καὶ θὰ χαρίζεστε στοὺς ἀσεβεῖς; Δικαιοσύνη ἀποδῶστε στὸν ἄμοιρο, στὸν ὀρφανό· δῶστε τὸ δίκιο τοῦ φτωχοῦ καὶ τοῦ ἀπόρου. Ἐλευθερῶστε τὸν ἀδύνατο καὶ τὸν φτωχό, λυτρῶστε τους ἀπὸ τὴν ἐξουσία τῶν ἀνόμων»*. Ἐδῶ ἡ ἀσέβεια, ἡ περιφρόνηση πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἡ ἀκύρωση τῆς πίστης εἶναι ἡ ἀσπλαχνία πρὸς τὴν ἀνθρώπινη ἀγωνία. synaxi 157

Κάποιες πλευρὲς τοῦ ζευγαρώματος ἀγωνιῶν καὶ ἀγώνων, στὴν ἁπλωσιὰ τῆς οἰκουμένης καὶ στὴν τρεχάλα τῶν ἐποχῶν, ἐπιχειροῦμε νὰ προσεγγίσουμε σὲ τοῦτο τὸ τεῦχος. Κάποιες πλευρές, οἱ ὁποῖες καταδεικνύουν τὶς ὀμορφιές, ἀλλὰ καὶ τὰ διλήμματα, τὶς δυσκολίες, ἀκόμα καὶ τὶς ματαιώσεις τοῦ ποθούμενου ζευγαρώματος. Τὸ διάβα γὰρ δὲν εἶναι τέρμα!

Τὸ πρῶτο κείμενο μᾶς φέρνει μπροστὰ στὴν παράδοξη ἀγάπη τὴν ὁποία ἀξιώνει ὁ Χριστός, σύμφωνα μὲ τὸν εὐαγγελιστὴ Λουκᾶ. Ἡ Φανὴ Κουτσοβίτη ἐξετάζει τὴν κοινωνικὴ συνάφεια μέσα στὴν ὁποία διατυπώθηκε ἡ ἐντολή. Καὶ καταδεικνύει ὅτι πρόκειται γιὰ μιὰν ἀγάπη ἀβάσταχτη γιὰ τὴ νοοτροπία τοῦ κόσμου, καθ’ ὅσον εἶναι μιὰ στάση ποὺ ἀπορρίπτει τὴν ἀδικία, ἀλλὰ δὲν ἀπολήγει σὲ ἀντεκδίκηση, οὔτε ἀπευθύνεται μόνο στοὺς «δικούς μας» ἀνθρώπους.

Τὰ τρία ἑπόμενα κείμενα πραγματεύονται τρεῖς περιπτώσεις ἀγωνιῶν καὶ ἀγώνων, σὲ τρεῖς διαφορετικοὺς τόπους τῆς ὑφηλίου. Περιπτώσεις μᾶλλον λιγοστὰ γνωστές, ἕως καὶ ὁλότελα ἄγνωστες (ἀφοροῦν μάλιστα τόπους στοὺς ὁποίους πλέον ὑπάρχει Ὀρθόδοξη παρουσία):

Τὴν Ἰαπωνία κατοπτεύει τὸ μελέτημα τοῦ Στέλιου Παπαλεξανδρόπουλου. Τὸ ὁποῖο ἀφ’ ἑνὸς σκιαγραφεῖ τὴν ἱστορία τῆς Καθολικῆς ἱεραποστολῆς στὴ χώρα τὸν 16ο αἰ. (μέσα σὲ ἕνα σύνθετο πολιτικό, κοινωνικὸ καὶ θρησκευτικὸ σκηνικό), καὶ ἀφ’ ἑτέρου ἀφηγεῖται τοὺς συγκλονιστικὰ ἄγριους διωγμοὺς ποὺ ὑπέστησαν οἱ Χριστιανοὶ τὸν 17ον αἰ. Ταυτόχρονα ἀνιχνεύει τοὺς λόγους αὐτῆς τῆς σύγκρουσης, ἀλλὰ καὶ τῆς διαχρονικῆς δυσκολίας τοῦ Χριστιανισμοῦ στὴ χώρα.synaxi 157

Ὁ Θανάσης Παπαθανασίου παρουσιάζει ἕνα ἰδιόμορφο θεολογικὸ κίνημα, τὸ ὁποῖο γέννησαν στὴν μεταπολεμικὴ Κορέα οἱ μακραίωνες ὀδύνες τοῦ λαοῦ της. Εἶναι ἡ «θεολογία Μιντζούνγκ», ἡ ὁποία ἐπιχειρεῖ νὰ ἀφουγκραστεῖ καὶ νὰ συνδράμει τὴν ἀπελευθερωτικὴ δράση τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ τῶν τσακισμένων. Προσεγγίζει τὴ δυναμικὴ τοῦ κινήματος, ἀλλὰ καὶ τὶς δογματικὲς ἀποκλίσεις στὶς ὁποῖες ἔφτασαν ὁρισμένες ἐκδοχές της, καὶ ἐπιχειρεῖ ἕνα διάλογό του μὲ τὴν Ὀρθόδοξη θεολογία.

Στὴ Λατινικὴ Ἀμερικὴ περνᾶ ὁ Ἄγγελος Γουνόπουλος καὶ μελετᾶ τὴν «θεολογία τῆς ἐπανάστασης» στὸ πρόσωπο τοῦ Κολομβιανοῦ Καμίλο Τόρρες. Καθολικὸς ἱερέας ὁ Τόρρες στὰ μέσα τοῦ 20οῦ αἰ. καὶ σὲ περίοδο ἀκραίας τυραννίας, ἀποδέχτηκε τὴν ἔνοπλη δράση ὑπὲρ τῶν ἐξαθλιωμένων. Ἐξετάζονται τὰ διαχρονικὰ διλήμματα γιὰ τὶς μορφὲς ποὺ μπορεῖ νὰ πάρει ἡ ἀλληλεγγύη πρὸς τὰ θύματα, καὶ εἰδικότερα τὸ βαρὺ γιὰ τὴ χριστιανικὴ συνείδηση πρόβλημα τῆς ἄσκησης βίας.

Στὴ συνέχεια ὁ Βασίλης Ἀντωνόπουλος συζητᾶ τὴν εὐθύνη τῶν Χριστιανῶν ἀπέναντι στοὺς ἀνθρώπους. Πράγμα ποὺ σημαίνει εὐθύνη τῶν Χριστιανῶν ἀπέναντι στὴν ἴδια τους τὴν πίστη. Ἡ ἔμπρακτη βίωση τῆς θυσιαστικῆς ἀγάπης καὶ τῆς αὐταπάρνησης καταδεικνύονται ὡς τὸ μεγάλο στοίχημα ἀλήθευσης ἢ διάψευσης τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἀνθρώπου.

Τρεῖς ἐκπαιδευτικοί, ὁ Ἀπόστολος Μπάρλος, ἡ Βάσω Γώγου καὶ ἡ Σταυρούλα Ραχούτη, ξετυλίγουν μιὰ πρακτικὴ καὶ μεθοδικὴ πρόταση διδασκαλίας τοῦ προσφυγικοῦ ζητήματος καὶ τὴν ἀγωνία γιὰ τὸν χειρισμό του. Ἡ πρόταση ἀρθρώνεται βῆμα πρὸς βῆμα, μὲ τὴν ἀξιοποίηση εἰκαστικῶν ἔργων καὶ μὲ τεχνικὲς οἱ ὁποῖες κινητοποιοῦν τὴν κοινότητα τῆς σχολικῆς αἴθουσας.

Τέλος, ἡ Θεοδότα Νάντσου διαβάζει καὶ σχολιάζει μία πρόσφατη διακήρυξη. Η ὁποία ἐκδόθηκε μὲ πρωτοβουλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ὑπὸ τὸν τίτλο «Ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς. Τὸ κοινωνικὸ ἦθος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας». Τὸ κείμενο ἀντλεῖ ἀπὸ τὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση καὶ προσεγγίζει ζητήματα καίρια γιὰ τὶς σημερινὲς κοινωνίες, ὅπως ἡ ὀργανικὴ σχέση μεταξὺ οἰκολογικοῦ ὀλέθρου καὶ κοινωνικῆς ἀδικίας.

Ἐντέλει, ἕνα γιώτα κάνει τὴ διαφορά, μὰ αὐτὸ κάνει καὶ τὸ ζευγάρωμα! Ἕνα γιώτα, τὸ ὁποῖο οὐ μὴ παρέλθῃ ἓως ἂν πάντα γένηται…: Ἀγῶν[ί]ες!

Η ρήξη με το μηδέν (2η Έκδοση)!   Βιβλίο Θανάση Παπαθανασίου «Η ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΟ ΜΗΔΕΝ – Σφηνάκια Πολιτικής Θεολογίας».

synaxi 157