Η Θύελλα

Ο Αθανάσιος Δημ. Οικονόμου γεννήθηκε το 1959 στην Αθήνα. Σπούδασε ψυχολογία και κοινωνικές επιστήμες στο Κολλέγιο Deree και αγγλική φιλολογία και επιστήμες του ανθρώπου στο ΕΚΠΑ. Είναι συγγραφέας και μεταφραστής. Για τις μεταφράσεις του και τα ποιητικά του έργα έχει συνεργαστεί με τις εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ και τις εκδόσεις ΑΠΑΡΣΙΣ επί σειρά ετών. Έχει επιμεληθεί πληθώρα βιβλίων (φιλοσοφικών, θεολογικών, ιστορικών, λογοτεχνικών κ.α.). Έχει ασχοληθεί επίσης με τη λογοτεχνικη κριτική και τις βιβλιοκρισίες. Έργα του ιδίου στις εκδόσεις μας: Rainer Maria Rilke. Το Βιβλίο των Ωρών (Ωρολόγιον) [Das Stunden-Buch], Αρμός, Αθήνα 2021. (Μετάφραση–Σημειώσεις) Δείτε παρουσιάσεις βιβλίων εδώ.

Η Θύελλα

Η «Θύελλα» είναι ένα ρομαντικό δράμα που ξεκινά με ένα άσχημο συμβάν και καταλήγει σε ένα αίσιο τέλος, προσφέροντας στον αναγνώστη (θεατή) την κάθαρση. Όπως οι μεσαιωνικές και αναγεννησιακές ιστορίες, μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία δραματική περιπέτεια που κατ’ επίφαση είναι πολύ απλή. Όταν όμως διαβαστεί πιο προσεκτικά, μπορεί κανείς να διακρίνει αρκετά θέματα με τα οποία είχε καταπιαστεί ο Σαίξπηρ σε παλαιότερα δράματά του. Το έργο αρχίζει με μία άγρια τρικυμία, την οποία προκαλεί ο Πρόσπερο που ζει σε ένα παράξενο νησί με την κόρη του Μιράντα. Ο Πρόσπερο, Δούκας του Μιλάνου, κατέληξε εξόριστος σ’ αυτό το νησί εξαιτίας του σφετεριστή αδελφού του. Το νησί είναι ένας μικρόκοσμος της ανθρώπινης κοινωνίας. Εδώ βρίσκουμε βασικές κοινωνικές σχέσεις, όπως εκείνες του ηγέτη και των υπηκόων του, του πατέρα και του παιδιού του, του αφέντη και των δούλων του, καθώς επίσης τη μυστηριώδη διαπλοκή του πραγματικού με το φανταστικό. Ο έκπτωτος άρχοντας Πρόσπερο γίνεται πάλι αφέντης. Αυτό που του στοιχίζει το θρόνο είναι το πάθος του για τη γνώση γενικότερα και ειδικότερα, για την απόκρυφη, μυστική και εσωτερική γνώση. Αλλά αυτό το ίδιο πάθος τον κάνει κυρίαρχο της φύσης και αφέντη του καλού πνεύματος Άριελ. Η Θύελλα. Με τη βοήθεια του Άριελ «σκηνοθετεί» την αρχική τρικυμία (πρόκειται όμως για «θύελλα», καθώς ξεσηκώνει στη συνέχεια και τη στεριά και τον αέρα και το πύρινο ακόμα στοιχείο), φέρνοντας έτσι τους εχθρούς του στο μαγικό του νησί. Ο Άριελ αντιπροσωπεύει τον αέρα και τη φωτιά που για τους Ελισαβετιανούς ήταν τα πιο εκλεπτυσμένα στοιχεία της φύσης, σε αντίθεση με το νερό και τη γη, στοιχεία που αντιπροσωπεύει ο τερατόμορφος ιθαγενής δούλος Κάλιμπαν. Ο Πρόσπερο, όπως όλοι οι τραγικοί ήρωες που εμπνεύστηκε ο Σαίξπηρ, είναι ένας μεγάλος άνδρας:

«πρώτος τη τάξει Δούκας, τόσο φημισμένος για την υψηλή του θέση και ασυναγώνιστος στις ελευθέριες Τέχνες» (Πρ. 1, Σκ. 2)

που έχει όμως μία «αμαρτία» (τραγικό σφάλμα): τη δίψα για γνώση. Όπως ο τραγικός ήρωας, έχει επιφέρει βάσανα και κακοτυχία στον εαυτό του, όμως στο τέλος θα καταφέρει να επιβιώσει και να δικαιωθεί χάρη στη γνώση που έχει αποκτήσει. Η «αμαρτία» του γίνεται καθοριστικός παράγοντας της σωτηρίας του και αυτής των άλλων. Τα στοιχεία της μεγάλης τραγικής περιόδου του Σαίξπηρ είναι εμφανή και στα τελευταία του έργα και ξέρουμε ότι η «Θύελλα» ανήκει στην τελευταία συγγραφική του περίοδο.

Η Θύελλα