Σύναξη 159

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο: Θέματα λειτουργικότητας και λειτουργικής

Θέματα λειτουργικής είναι αυτά που αφορούν τη λατρεία της Εκκλησίας. Στην πίστη και την εμπειρία των χριστιανών η θεία Λειτουργία και η τέλεση της Ευχαριστίας, η προσευχή και τα μυστήρια αναφέρουν τη ζωή των πιστών στον Θεό, ζητούν τη δράση του, δεξιώνονται τα δώρα του, διαλέγονται μαζί του.

Ολοζώντανη διάδραση λοιπόν πρέπει να είναι η λατρεία. Ώστε να είναι πραγματικά λατρεία χριστιανική και όχι μια τελετουργία μαγικής κοπής, η οποία επενδύει στη διαδικασία καθεαυτήν αντί στον ζωντανό Θεό. Αυτά βεβαίως επισημαίνονται κατά κόρον εδώ και πολλούς καιρούς, ωστόσο η κυρίαρχη θρησκευτικότητα δεν φαίνεται να λογά από τέτοιον κόρο. Μέγα το της μαγείας κράτος! synaxi 159

Μια έκφανση του κράτους αυτού είναι η μετάλλαξη της εκκλησιαστικής ζωής σε λείψανο ανίκανο να μιλήσει στο σήμερα. Και να εικονίσει το μέλλον˙ η παραμόρφωσή της σε γραφειοκρατικό ιστό, ο οποίος αυτοσυστήνεται ως πληρεξούσιος του ουρανού.

Τέτοιες μεταλλάξεις και παραμορφώσεις και στη λατρεία και στην πράξη και στη μαρτυρία, δηλαδή και στο εσωτερικό της κοινότητας και στη σχέση της με τον κόσμο (σχέση αντιδιαστολής, πρόσκλησης και πρόσληψης ταυτόχρονα), σακατεύουν το σώμα της Εκκλησίας, πλήττουν τη λειτουργικότητά του. Το κάνουν δηλαδή να μη μπορεί να γίνεται αυτό που οφείλει να είναι, και να μη ζει έτσι όπως οφείλει να ζει.

synaxi 159

Το αφιέρωμά μας προσεγγίζει θέματα που σχετίζονται με την έγνοια αυτή:

Ο π. Αμφιλόχιος Μήλτος και ο π. Μισέλ Φεντού εξετάζουν την συνοδικότητα στην Ορθόδοξη και την Καθολική οπτική. Τα κείμενά τους υπήρξαν εισηγήσεις σε διαδικτυακή εκδήλωση του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Επιστημών των Ιησουιτών της Αθήνας (22-1-2021), στο πλαίσιο της «εβδομάδας εκδηλώσεων για την ένωση των χριστιανών».

Ο π. Ηλίας Καραλής μελετά τον ρόλο του ασπασμού στη λατρεία και φανερώνει τη σημασία που έχει η συρρίκνωση αυτής της παραδοσιακής σωματικής πνευματικής πράξης. Ο Γεώργιος Καζαριάν δίνει πολύτιμη πληροφόρηση για τις διακόνισσες στην αρμενική εκκλησία, και μάλιστα για τη διατήρησή τους και στα νεότερα χρόνια. Συναφές είναι το απόσπασμα από πρόσφατο κείμενο του Οικουμενικό Πατριαρχείου για τη θέση της γυναίκας και ειδικά για την διαβόητη «ακαθαρσία» της.

Ο π. Αντώνιος Πινακούλας μελετά τη σχέση του μυστηρίου του γάμου με τις σύγχρονες μορφές συμβίωσης και προτείνει διευθετήσεις που θα ανταποκρίνονται στις σημερινές χρείες. Ο Γιώργος Γεωργίου, τέλος, εκφράζει βιωματικά προβληματισμούς των επιτρόπων οι οποίοι, στο έμπα του ναού, έχουν να χειριστούν πλήθος διαφορετικών συμπεριφορών.

Το αφιέρωμα πλαισιώνουν τρία ακόμη κείμενα: synaxi 159

Ο Δημήτρης Μπαλτάς αποκαλύπτει τη σχέση του Ορθόδοξου στοχαστή Νικολάου Μπερντιάγιεφ με τη σύγχρονη Θεολογία της Απελευθέρωσης. Η Μαρία Χατζηαποστόλου παρακολουθεί θεολογικά μια συγκλονιστική τηλεοπτική σειρά. Ενώ ο Αυγουστής Μπάλκας σκιαγραφεί την τραγική κατάληξη του Θεόφιλου Καΐρη, ιδιότυπου εκπροσώπου του νεοελληνικού διαφωτισμού.

Ψαύσεις, όλα αυτά, της έγνοιας να αξιωνόμαστε «λειτουργείν αμέμπτως» (θεία Λειτουργία Μ. Βασιλείου) σε κάθε επίπεδο της εκκλησιαστικής ζωής. Με την ευχή, το φιλότιμο να ροκανίζει καρτερικά τις ανεπάρκειές μας.  Θ.Ν.Π.

Η ρήξη με το μηδέν (2η Έκδοση)!   Βιβλίο Θανάση Παπαθανασίου «Η ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΟ ΜΗΔΕΝ – Σφηνάκια Πολιτικής Θεολογίας».

Σύναξη 159