Ούτε πολύ νωρίς, ούτε πολύ αργά (8η Έκδοση)

π. Φιλόθεος Φάρος

Μια πρόταση για μια διαφορετική θεώρηση και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση της ψυχικής διαταραχής.

Ο άνθρωπος έχει πληρότητα ζωής στο ποσοστό που έχει ικανοποιήσει τρεις κύριες ανάγκες του. Την ανάγκη να αγαπά, την ανάγκη να τον αγαπούν και την ανάγκη να αισθάνεται ότι έχει αξία. Η ικανοποίηση όμως αυτών των αναγκών έχει κάποιο κόστος. Φέρνει τον άνθρωπο σε σύγκρουση με την κοινωνική σύμβαση, την οικογένεια, τους φίλους και τους γνωστούς και μπορεί να του δημιουργήσει επαγγελματικές και οικονομικές δυσκολίες. Κάποιοι άνθρωποι δεν θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη για την ικανοποίηση των καίριων αναγκών τους και αποδρούν στην ψυχική διαταραχή. Το πρόβλημά τους δεν είναι ούτε βιολογικό αλλά ούτε το βεβαρημένο ιστορικό τους, αλλά η απροθυμία τους να αναλάβουν την ευθύνη της ζωής τους.

Γι’ αυτό η θεραπεία τους δεν θα επιτευχθεί ούτε με φάρμακα ούτε με αναδρομές στο παρελθόν αλλά με την ενίσχυση της δυνατότητας, που έστω και σε λανθάνουσα κατάσταση έχουν, να τολμήσουν αυτό που χρειάζονται για να μπορέσουν να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους να αγαπούν, να αγαπώνται και να αισθάνονται ότι έχουν αξία.

Γιώργος Σιγαλός

Εισαγωγή: π. Φιλόθεος Φάρος

Μελέτη πάνω στην οργή με αφορμή την ψυχοθεραπεία ενός ζευγαριού

Η οργή είναι ένα εξαιρετικά φορτισμένο ενεργειακά συναίσθημα και αυτός είναι ο λόγος που η έκφραση του, είτε είναι θετική είτε είναι αρνητική, είναι συνήθως έντονη. Η αντίληψη ότι η έκφραση της οργής μόνο κακό μπορεί να προκαλέσει, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και βασίζεται σε μια ευσεβιστική θρησκευτική προκατάληψη. Στην πραγματικότητα η οργή είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο δημιουργικά όσο και καταστροφικά, ανάλογα με το κίνητρο της. Αν τα κίνητρα της οργής είναι ο εγωκεντρισμός, ο φθόνος και η έπαρση τότε γίνεται δύναμη καταστροφής, ενώ αν τα κίνητρα είναι η αγάπη και η δικαιοσύνη τότε γίνεται δύναμη δημιουργίας. Ο άνθρωπος διδάσκεται τη ζωή από τους ενήλικους που τον ανατρέφουν, πράγμα το οποίο σημαίνει πως πολλές φορές τα μαθήματα ζωής είναι ελλιπή. Ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα είναι αυτό της έκφρασης συναισθημάτων μεταξύ των οποίων είναι η οργή. Η άγνοια γύρω από την φύση της οργής, την οικονομία και τον τρόπο έκφρασης της μπορεί να αποβεί καταστροφική για τον ψυχισμό του ίδιου του ατόμου αλλά και για τις διαπροσωπικές του σχέσεις, γιατί ακριβώς συσσωρεύεται και μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές. Όταν η απωθημένη οργή βιώνεται από το ‘Εγώ’ ως απειλή της αποδιοργάνωσης του, τότε προκαλείται ένταση που μπορεί να υπερβεί τις δυνάμεις των συνηθισμένων τεχνικών ομαλής αντιμετωπίσεως της εκ μέρους του οργανισμού. Στο σημείο αυτό επιστρατεύονται διάφορες τεχνικές για τη διατήρηση της ψυχραιμίας στον εσωτερικό κόσμο για την καλύτερη δυνατή εξωτερική εικόνα. Διακρίνονται πέντε στάδια προσαρμοστικής υποχώρησης: α) η νευρικότητα, β) τα νευρωτικά συμπτώματα, γ) η απόδραση επικίνδυνων – καταστροφικών παρορμήσεων, δ) ολοκληρωτική εγκατάλειψη του Εγώ και τέλος η ψύχωση.