Σύναξη 152

Τὸ τεῦχος αὐτὸ χτίστηκε καταμεσῆς ἑνὸς μεγάλου ἀναβρασμοῦ τῶν ἡμερῶν μας. Ο ὁποῖος ἀφορᾶ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο νοεῖται τὸ ἀνθρώπινο φύλο. Ἴσως μάλιστα ἡ λέξη «ἀναβρασμὸς» νὰ εἶναι ἤπια σὲ σχέση μὲ τὴν ἔνταση τῶν ἀντιπαραθέσεων ἢ σὲ σχέση μὲ τὴν κλαγγὴ τῶν ὅπλων. Απὸ πλῆθος μέτωπα, ἡ ὁποία κλαγγὴ συχνὰ ἐπικαλύπτει τὸν λόγο καὶ τὸν διάλογο.

Τὸ ἀφιέρωμά μας ἐπιχειρεῖ νὰ διαβάσει θεολογικὰ τὸ ζήτημα. Δηλαδὴ ἀφενὸς νὰ ἐξετάσει τί σημαίνει γιὰ τὴν χριστιανικὴ πίστη ἡ ὕπαρξη καὶ ἡ λειτουργία τῶν φύλων. Καὶ ἀφετέρου νὰ συζητήσει ἀπόψεις ποὺ διατυπώνονται στὸν δημόσιο χῶρο. Ἡ δυσκολία ποὺ ἔχει τὸ ἐγχείρημά μας εἶναι διπλή. Ἀπὸ τὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο δὲν λείπουν ἀγκυλώσεις καὶ ἀντιφάσεις (ὅπως, κατάφαση τοῦ μυστηρίου τῆς ἀγάπης καὶ τῆς σεξουαλικότητας ἀπὸ τὴ μιά, καχυποψία μέχρι τρόμου ἀπὸ τὴν ἄλλη). Ἀλλὰ καὶ σὲ μή-χριστιανικοὺς χώρους ποὺ μιλοῦν ἠχηρὰ γιὰ τὸ ζήτημα, συχνὰ θάλλουν ἀφοριστικὲς στάσεις.

Καὶ γι’ αὐτὸ τὸ ἐπίδικο ζήτημα τῶν φύλων, θὰ ἐπαναλάβουμε ὅτι ἡ τιτανομαχία ἀφορᾶ τὰ κριτήρια. Ἰδεολογικὰ πείσματα καὶ προκαταλήψεις δὲν βοηθοῦν – εἶναι περιττὸ νὰ τὸ λέει κανεὶς αὐτό. Αλλὰ τὰ αὐτονόητα μοιάζουν μὲ εἶδος πολυτελείας στὶς μέρες μας. Ἔχουν περάσει 19 χρόνια ἀπὸ τὸ ἀφιέρωμά μας στὴν «Ἀνθρώπινη σεξουαλικότητα»¹ καὶ βέβαια συχνὰ ἔκτοτε θίξαμε παραμέτρους τοῦ ζητήματος². Ὅμως σήμερα τὰ ἐρωτήματα ποὺ ἀπαιτοῦν γερὴ ἄσκηση στὴν ἀνίχνευση κριτηρίων, εἶναι ἀληθινὸ τσουνάμι καὶ θέτουν σὲ δοκιμασία τὶς ἀντοχὲς ὅποιου ἀποφεύγει αὐτὴ τὴν ἄσκηση. Εἶναι, ἄραγε, τὸ φύλο βασικὴ συνιστώσα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης; Ἢ εἶναι κάτι πραγματικὸ μέν, ἀλλὰ δευτερεῦον; Ἔχει, ἄραγε, νόημα ἡ ψηλάφηση τῆς ἀνθρώπινης φύσης ἢ τὰ πάντα εἶναι κοινωνικὲς συμβάσεις; Ἢ μήπως ἔχουμε μιὰ συνάρτηση φύσης καὶ συμβάσεων, στὴν ὁποία συνάρτηση ὅμως δὲν ἔχουμε ξεκαθαρίσει τὶς ποσοστώσεις τῶν παραγόντων της; Τὰ ἐρωτήματα αὐτὰ δὲν τίθενται μόνο ἀπὸ κοσμικὲς ὀπτικές, οἱ ὁποῖες ὑποστηρίζουν τὴ ρευστότητα τοῦ φύλου. Τίθενται –μὲ ἄλλον τρόπο– καὶ ἀπὸ θεολογικὲς ὀπτικές, οἱ ὁποῖες δὲν συμφωνοῦν μεταξύ τους γιὰ τὴ σημασία τοῦ ἱστορικοῦ παρόντος καὶ γιὰ τὴ σχέση του μὲ τὴν ἐσχατολογικὴ κατάληξη τοῦ ἀνθρώπου.

Ὁ ἀναγνώστης θὰ διαπιστώσει ὅτι ὁ ὑπότιτλος τοῦ ἀφιερώματος κυριολεκτεῖ. Τὸ παγκράτιο δὲν διεξάγεται ὡς μιὰ «ἁπλὴ» ἀναμέτρηση μεταξὺ χριστιανικῆς καὶ μιᾶς μή-χριστιανικῆς ἀνθρωπολογίας, ἀλλὰ μὲ ἕνα πλέγμα ἀναμετρήσεων μεταξὺ ποικίλων ἀνθρωπολογιῶν – χριστιανικῶν καὶ μή-χριστιανικῶν. Χρειάζονται ἰδιαίτερες ἀντοχὲς στὸ κυνήγι τῶν κριτηρίων, ποὺ ἀπὸ τώρα σκεφτόμαστε πὼς ἴσως δὲν ἀρκεῖ ἕνα μόνο τεῦχος…

Η ρήξη με το μηδέν (2η Έκδοση)!   Βιβλίο Θανάση Παπαθανασίου «Η ΡΗΞΗ ΜΕ ΤΟ ΜΗΔΕΝ – Σφηνάκια Πολιτικής Θεολογίας».

synaxi 152